پیام تسلیت برای مردم شریف بغلان وخصوصا مردم اندارب

مدیریت سایت دوشی سبز شهادت نابهنگام محترم محمد رسول محسنی ریس شورای ولایتی بغلان را به مردم متدین و غیور ولایت بغلان وخانواده محترم شان وهمچنان محترم محمد عظیم محسنی وکیل منتخب ولایت بغلان و 14 تن از شهدائی این ملت زنج کشیدن را به کافه مردم ولایت بغلان  تسلیت عرض داشته از بارگاه ایزد منان برای شهدا جنت برین وبرای خانواده های شان صبر جمیل را خواهان است .

شهادت ریس شورای ولایتی بغلان

مقام های محلی در ولایت بغلان در شمال کشور مرگ رییس شورای ولایتی و حداقل چهارده نفر دیگر را در حمله انتحاری تایید کردند.
اسدالله شیرزاد قوماندان امنیه ولایت بغلان گفته: "در بین کشته و زخمی های انفجار، اعضای شورای ولایتی، سربازان و غیرنظامیان شامل هستند."

مقام های محلی در ولایت بغلان در شمال کشور مرگ رییس شورای ولایتی و حداقل چهارده نفر دیگر را در حمله انتحاری تایید کردند.
بمب گذار انتحاری پیش از چاشت امروز مواد  انفجاری حامل خود را در نزدیک دفتر شورای ولایتی بغلان انفجار داد.
انفجار زمانی صورت گرفت که رییس شورای ولایتی بغلان با شماری از مردم قصد داشتند وارد دفتر شورای ولایتی شوند.
این انفجار مهیب خوانده شده و دود و خاک برخاسته از این انفجار از کیلومتر ها دور دیده شده است.
بغلان در شمال کشور از جمله ولایات ناآرام افغانستان است که افراد وابسته به حزب اسلامی و طالبان در بخش های این ولایت حضور گسترده دارند.
انفجار امروز، سومین رویداد مرگبار در چند روز اخیر در کشور خوانده شده است.
روز پنج شنبه هفته گذشته، بر اثر حمله انتحاری در حوزه هشتم شهر کابل در منطقه شاه شهید، دوازده تن به شمول شش عضو ایساف کشته و بیش از سی و پنج نفر نیز زخمی شدند.
همچنان انفجارهای شام روز جمعه ( 27 ثور) در شهرک عینومینه از مربوطات شهر ولایت قندهار نیز هفتاد کشته و زخمی بر جا گذاشت.
بااین حال، داکتر محمد زبیر، معاون شفاخانه مرکزی ولایت بغلان به خبرگزاری بخدی گفت که تاهنو از محل رویداد چهارده جسد و هفت زخمی به شفاخانه مرکزی بغلان انتقال داده شده اند.
آقای زبیر می گوید که اجساد شش پولیس، هفت غیرنظامی و جسد رسول محسنی، رییس شورای ولایتی بغلان در شفاخانه منتقل شده است.
او تایید کرد که وضع صحی برخی از زخمی ها وخیم است.
رسول محسنی چهارمین رییس شورای ولایتی است که کشته می شود.
پیشتر، جواد ضحاک، صاحب شاه قاضی و احمد ولی کرزی روسای شورای ولایتی بامیان، غزنی و قندهار کشته شدند.

منبع خبری سایت بخدی

علل درد پایین شکم در خانم ها

علل درد پایین شکم در خانم ها (1)

---

در این مطلب درباره علل درد لگن در خانم ها برای شما صحبت می کنیم. درد لگن مربوط به درد شکم در قسمت زیر ناف می باشد. برای تشخیص و درمان مناسب مشکل، باید به پزشک متخصص مراجعه کرد.

طی دو مطلب 18 علت درد  لگن در خانم ها را می گوییم.

1- آپاندیسیت

ورم و التهاب آپاندیس را آپاندیسیت می گویند.

آپاندیس، زائده ای کرم مانند است که به ابتدای روده بزرگ متصل می باشد.

علائم آپاندیسیت عبارت است از: درد شدید در قسمت پایین و راست شکم، تهوع و تب.

آپاندیس عفونی و ملتهب باید فورا تحت عمل جراحی قرار گیرد و برداشته شود، زیرا ناگهان می ترکد و عفونت را در سراسر شکم پخش می کند و این تهدیدی برای زندگی فرد می باشد.

2- سندرم روده تحریک پذیر (IBS)

سندرم روده تحریک پذیر، یک اختلال گوارشی مزمن می باشد که موجب درد شکمی تکرارشونده، گرفتگی عضلانی، نفخ، اسهال و یا یبوست می شود.

پزشکان هنوز علت مشخص این سندرم را نیافته اند، اما راه حل هایی برای توقف و کنترل علائم یافته‌اند.

این راه حل ها شامل: تغییر رژیم غذایی، کنترل استرس و داروهایی برای درمان اسهال و یا یبوست می باشد.

3- تخمک گذاری دردناک

اگر شما در بین خونریزی های عادت ماهیانه، دچار درد شدیدی در زیر شکم می شوید، ممکن است بدن در حال تخمک گذاری باشد.

در طی تخمک گذاری، تخمدان تخم را به همراه مایعات و خون آزاد می کند که این آزاد کردن باعث درد شکم می شود.

این درد ممکن است ماه به ماه تغییر جهت دهد.

این درد مضر نیست و در طی چندین ساعت از بین نمی رود.

4- درد قاعدگی

هر ماه، پوشش بافتی به نام آندومتر در دیواره داخلی رحم ساخته می شود.

در صورت باردار شدن، جنین در آندومتر کاشته می شود و رشد می کند. ولی اگر باردار نشوید، این پوشش شکسته شده و در طی خون ریزی عادت ماهیانه از بدن دفع می شود.

زمانی که رحم به بیرون راندن خون کمک می کند، دردهای قاعدگی رخ می دهد.

معمولا این درد در قسمت پایین شکم و یا کمر احساس می شود و 1 تا 3 روز ادامه دارد.

گرم نگه داشتن شکم و مصرف مسکن های ضددرد می تواند به کاهش درد کمک کند.

5- سندرم پیش از قاعدگی (PMS)

PMS از تغییرات خلق و خو و میل شدید به غذا شناخته می شود.

این سندرم باعث گرفتگی شدید عضلات شکم، کمردرد، سردرد، حساس شدن سینه ها و بروز جوش می گردد.

تغییرات هورمونی باعث این مشکل می شود. تصویر کناری، تغییرات هورمونی بدن یک خانم را در طی یک دوره قاعدگی طبیعی نشان می دهد (برای مشاهده تصویر بزرگ روی آن کلیک کنید).

داشتن استرس، ورزش نکردن و کمبود برخی ویتامین ها باعث بدتر شدن این علائم می گردد.

اگر این مشکل با فعالیت های روزانه شما تداخل داشته باشد، به پزشک مراجعه کنید.

تغییر روش زندگی و مصرف داروها اغلب کمک کننده است.

6- حاملگی خارج رحمی

این نوع حاملگی، نیاز فوری به درمان دارد.

هنگامی که جنین در جایی بیرون از رحم رشد می کند، بارداری خارج رحمی رخ می دهد.

معمولا بارداری خارج رحمی در لوله های فالوپ رخ می دهد.

علائم این مشکل عبارت است از: درد شدید و یا گرفتگی لگن (به خصوص در یک طرف بدن)، خونریزی واژن، تهوع و سرگیجه.

7- بیماری التهاب لگن (PID)

یکی از جدی ترین عوارض بیماری های مقاربتی، بیماری التهابی لگن می باشد.

این التهاب باعث آسیب دائمی رحم، تخمدان و لوله های فالوپ می گردد.

در شکل مشاهده می کنید که لوله های فالوپ، قرمز و متورم می شوند. در حقیقت، این التهاب باعث ناباروری در زنان می گردد و این ناباروری قابل پیشگیری می باشد.

علائم این مشکل شامل: درد شکم، تب، ترشحات غیرطبیعی واژن و درد در حین مقاربت جنسی و یا ادرار کردن می باشد.

التهاب لگن توسط آنتی بیوتیک و در موارد جدی تر با کمک عمل جراحی درمان می شود.

8- کیست تخمدان

در طی دوره قاعدگی، فولیکول باز می شود و تخم را رها می کند.

گاهی اوقات، فولیکول برای رهاسازی تخم باز نمی شود و یا بعد از آزاد کردن تخم دوباره بسته می شود و توسط مایعات ورم می کند و کیست های تخمدانی را بوجود می آورد.

معمولا، این کیست ها بی ضرر هستند و به خودی خود از بین می روند.

اما کیست های بزرگ ممکن است باعث درد پایین شکم، افزایش وزن و تکرر ادرار گردند.

کیست های تخمدانی با معاینه لگن و یا سونوگرافی مشخص می شوند.

9- فیبروئید رحمی

فیبروئید (فیبروم) در دیواره رحم رشد می کند و گاهی اوقات به نام تومور فیبروئید خوانده می شود، اما سرطانی نیست.

معمولا فیبروئیدها بدون هیچ علتی بوجود می آیند.

علائم فیبروئید شامل فشار در شکم، درد کمر، خون ریزی های بسیار شدید، رابطه جنسی دردناک و یا مشکل در باردار شدن است.

برای درمان و یا از بین بردن فیبروم به پزشک متخصص زنان مراجعه کنید.

10- اندومتریوز

گاهی اوقات بافت آندومتر در خارج از رحم رشد می کند، مثلا در تخمدان، لوله های فالوپ، مثانه، روده و دیگر قسمت های بدن.

هنگامی که عادت ماهیانه شوید، این توده ها می شکنند، اما هیچ راهی برای ترک بدن ندارند.

اندومتریوز به ندرت خطرناک است، ولی دردناک می باشد و همچنین بارداری را سخت می کند. در قسمت بعدی این مقاله، 8 علت باقیمانده را برایتان بیان خواهیم کرد. با ما همراه باشید.

مریم سجادپور

بخش سلامت تبیان

علت دردهای زیر شکمی چیست؟

درد لگن به دردهای زیر شکم و ناف گفته می شود که می تواند با دامنه ی بسیار وسیعی همراه باشد. این درد ممکن است یکی از علائم بارداری و یا اختلالات گوارشی همانند سندرم روده تحریک پذیر باشد.

در زیر به مواردی که ممکن است منجر به این نوع درد شود اشاره می کنیم:

1- یکی از این موارد می تواند درد آپاندیس باشد که در سمت راست اتفاق می افتد و بسیار شدید است. با پاره شدن آن و گسترش عفونت در داخل شکم می تواند حیات فرد را تحت تاثیر قرار دهد.

2- سندرم روده ی تحریک پذیر که اختلال مزمن دستگاه گوارش است و باعث بروز مکرر درد شکم، گرفتگی، نفخ، اسهال و یبوست می شود.

پزشکان دلیل اصلی بروز این مشکل را هنوز درنیافته اند اما برای کنترل آن پیشنهادهایی نظیر تغییرات در رژیم غذایی، مدیریت استرس و درمان برای اسهال و یبوست داده اند.

3- ممکن است در دوره ی تخمک گذاری خود، قرار گرفته باشید که گاهی به دلیل تحریک دیواره ی شکم در اواسط چرخه، این  درد به وجود می آید که البته مُضر نیست و طی چند ساعت از بین می رود.

4- گاهی سندرم قبل از قاعدگی می تواند باعث انقباض در عضلات شکم، کمر درد و سر درد، حساسیت در پستان ها و آکنه در پوست و تغییرات هورمونی شود. عدم ورزش و کمبود ویتامین، این علایم را بدتر می کند.

در صورت بروز دردهای شدید با مشورت یک پزشک، دارو مصرف کنید.

5- هر ماه رحم یک پوشش اندومتر می سازد؛ جایی که جنین بتواند رشد کند. در دوره ی قاعدگی، تخریب این بافت منجر به بروز دردهایی در پایین شکم و پشت می شود.

6- یک مورد اورژانسی که بسیار سریع باید درمان شود بارداری خارج از رحم است که با علایمی نظیر درد شدید لگن، خونریزی واژینال، تهوع، سرگیجه و گرفتگی عضلات همراه است.

7- یکی دیگر از دلایل جدی، بیماری التهاب لگن است که می تواند صدمه ی جدی به رحم و تخمدان بزند و علایم شایع آن، تب، درد شکم و ترشحات غیر طبیعی واژن و درد در هنگام رابطه ی جنسی است و البته با مشورت پزشک و مصرف آنتی بیوتیک، درمان می شود.

8- کیست تخمدان از دیگر عوامل بروز درد در ناحیه ی پایین ناف و لگن می باشد. کیست های بزرگ ممکن است درد لگن را افزایش دهند و شما را به تکرر ادرار مبتلا کنند.

9- فیبروئیدهایی که در دیواره ی رحم رشد می کنند و گاهی با نام تومور لیفی نامیده می شوند هم باعث بروز این گونه دردها هستند که البته سرطانی نیستند.

برخی از زنان ممکن است در شکم خود احساس فشار کنند، برخی ممکن است کمر درد داشته باشند و یا رابطه های جنسی دردناک را تجربه کنند.

10- آندومتریوز؛ در برخی از زنان بافت آندومتر در خارج از رحم رشد می کند و زمانی که به حداکثر رسید به دلیل این که راه خروجی نمی یابد باعث درد می شود.

11- عفونت ادرار؛ مشکل شایعی است که در بسیاری از زنان رخ می دهد و البته تا جایی که به کلیه ها گسترش نیافته است مورد خطرناکی نیست. نشانه های عفونت کلیه ها، تب، تهوع، استفراغ و درد در قسمت پایینی کمر است.

12- سنگ کلیه؛ سنگ کلیه از دانه های نمک و مواد معدنی موجود در ادرار تولید می شود. می تواند به اندازه ی یک دانه ی شنی و یا بزرگ تر باشد و باعث بروز درد در شکم و خونی شدن ادرار می شود.

13- یکی دیگر از دردهای مزمن، مربوط به التهاب مثانه است که منجر به فشار زیادی در ناحیه ی تناسلی، دفع دردناک ادرار و درد در هنگام رابطه ی جنسی می شود.

14- درد لگن نشانه ی هشدار دهنده ای برای بیماری های مقاربتی است که موجب خون ریزی میان دوره ای، دفع دردناک ادرار و درد در لگن می شود.

15- اگر قبلا جراحی نظیر برداشتن آپاندیس و یا سزارین داشته اید احتمال بروز این درد در شما افزایش می یابد.

منبع: سلامت نیوز

درمان خونریزی بیش از حد قاعدگی

---

خونریزی زیاد و طولانی در دوران قاعدگی زنان، به نام منوراژی خوانده می شود. این خونریزی زیاد موجب درد شکم می گردد.

---

منوراژی یا خونریزی بیش از حد قاعدگی می تواند موجب کم خونی ناشی از کمبود آهن و سایر مشکلات گردد. لذا باید با مراجعه به پزشک متخصص زنان، این عارضه را درمان کرد. 

درمان با روش های ضدبارداری

- قرص های ضدبارداری هورمونی: این قرص ها حاوی هورمون های پروژسترون و استروژن می باشند. این یک روش درمانی خوب برای زنانی است که می خواهند در آینده باردار شوند، زیرا در صورت قطع مصرف این داروها، می توان باردار شد. 

- قرص های جلوگیری از بارداری ترکیبی: در 4 تا 50 درصد زنانی که از این روش استفاده می کنند، کاهش خونریزی قاعدگی رخ می دهد. 

- داروهای ضدبارداری دارای پروژسترون: این داروها برای زنانی که نمی توانند استروژن مصرف کنند، مفید است. داروهای پروژسترونی در طی عادت ماهانه، خونریزی را کم می کنند و ممکن است برخی زنان، دیگر قاعده نشوند.

- Mirena IUD : آی یو دی میرنا یکی از انواع آی یو دی ها می باشد (تصویر کناری). تحقیقات نشان داده که سه ماه بعد از استفاده از این نوع IUD، 86 درصد زنان کاهش خونریزی داشته اند و بعد از 12 ماه از استفاده از این نوع IUD، 97 درصد زنان کاهش خونریزی داشته اند.

بر اساس تحقیقات، درمان با این نوع IUD موثرتر از قرص های ضدبارداری می باشد.

درمان های طبیعی

- یک قاشق مرباخوری پودر دارچین را در آب سرد حل کنید و حداقل سه بار در روز آن را بنوشید.

دم‌نوش دارچین نیز یکی از درمان ها است. برای این کار، یک قاشق مرباخوری پودر دارچین را در یک لیوان آب بجوشانید و مقدار کمی عسل به آن بیافزایید. چهار بار در روز این دم نوش را بنوشید که از خونریزی بیش از حد قاعدگی جلوگیری می کند.

- مقداری برگ تازه جعفری را به همراه یک لیوان آب بجوشانید. اگر این محلول را در سه روز اول قاعدگی بعد از هر وعده غذایی (سه بار در روز) بنوشید، مطمئنا از فواید آن بهره خواهید برد.

بر اساس تحقیقات، درمان منوراژی با IUD میرنا موثرتر از قرص های ضدبارداری می باشد

- آب شنبلیله باعث کاهش خونریزی و درد می شود. 5 قاشق مرباخوری تخم شنبلیله را در یک لیتر آب بجوشانید. بعد از 7 تا 10 دقیقه، درون مخلوط‌کن بریزید. افزودن یک قاشق مرباخوری عسل و یا نصف قاشق مرباخوری شکر به آن، محلول حاصله را خوشمزه می کند.

- استفاده از زنجبیل تازه و خام باعث کاهش خونریزی و درد می شود. 200 گرم زنجبیل را رنده کنید و با نصف لیتر آب به مدت 10 تا 12 دقیقه بگذارید تا بجوشد. مقداری عسل به این دم‌کرده زنجبیل اضافه کرده و چهار بار در روز آن را بنوشید.

- پاپایا (انبه هندی) را در طول قاعدگی، بجوید (تصویر روبرو). باعث می شود که هم خونریزی و هم درد قاعدگی کم شود.

- یک قاشق مرباخوری پودر کنجد را به همراه دو قاشق غذاخوری آب داغ بنوشید تا جلوگیری از خونریزی و درد زیاد گردد. شما می توانید این نوشیدنی را دو بار در روز، طی دو روز اول قاعدگی و یا فقط در روز اول قاعدگی بنوشید.  

- 5 عدد گل همیشه بهار را در نصف لیتر آب به مدت 7 تا 10 دقیقه بجوشانید. دو روز قبل از شروع قاعدگی تا سه روز بعد از قاعدگی، سه بار در روز این محلول را بنوشید.

- میوه رسیده گل سرخ منبع غنی از ویتامین C می باشد و مقدار آهن کافی را از غذاها جذب بدن می کند و درنتیجه جلوگیری از کم خونی ناشی از کمبود آهن می کند.

- دو لیوان دمنوش گل سرخ را از سه روز قبل از قاعدگی تا پایان قاعدگی بنوشید.

سایر درمان ها

- مصرف قرص آهن 

- داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی مثل ادویل، خونریزی و درد قاعدگی را کم می کند.

- 2500 واحد بین المللی (IU) ویتامین  A، دو بار در روز به مدت 15 روز کمک به طبیعی شدن خونریزی می گردد (تحت نظر پزشک). اگر شما باردار هستید و یا ممکن است باردار شوید، بیش از 10000 IU ویتامین A در روز مصرف نکنید.

- اگر منوراژی به علت عوارض آی یو دی ایجاد شده باشد، 100 IU ویتامین E یک روز در میان به مدت 4 تا 10 هفته توصیه شده است(تحت نظر پزشک).

- طب سوزنی نیز موثر است.

- اگر با داروها خونریزی شما کم نشد، نیاز به عمل جراحی دارید.

چرا جوش زیرپوستی می‌زنیم؟

---

جوش‌های زیرپوستی که کومدون نام دارد، معمولا ناشی از بسته شدن دهانه خروجی غدد چربی‌ساز پوست ایجاد می‌شود.

---

اگر تا به حال از ترس دیدن نقاط سیاه‌رنگ روی صورت‌تان جرات قرار گرفتن روبه‌روی آینه را نداشته‌اید، باید بدانید که این نقاط سیاه‌رنگ یا همان جوش‌های سرسیاه، جوش‌های زیرپوستی است که به عقیده متخصصان پوست کاملا قابل درمان است و در خیلی از موارد بعد از درمان ردی از خود به جا نمی‌گذارد.‌  

آکنه یا جوش جوانی از بیماری‌های شایع دوران نوجوانی و جوانی است. این بیماری موجب بروز شکل‌های مختلف ضایعات پوستی می‌شود. در درمان و تجویز دارو توجه به نوع ضایعات پوستی دارای اهمیت است.

به‌طور کلی ضایعات آکنه به دو دسته غیرالتهابی و التهابی تقسیم می‌شود:

اولین ضایعات ایجاد شده در آکنه ضایعات غیرالتهابی است که «کومدون» نام دارد. از کومدون در سطح جامعه بیشتر با نام جوش زیرپوستی یاد می‌شود. کومدون‌ها یا سر سیاه هستند (باز) یا سر سفید (بسته).‌

ضایعات التهابی آکنه قرمز رنگ و گاهی چرکی است.

توصیه کلی در مورد آکنه «دستکاری نکردن جوش»‌ است. دستکاری جوش‌ها بخصوص جوش‌های التهابی موجب بروز عوارضی مانند باقی‌ماندن جای جوش می‌شود.

دستکاری غیراصولی ضایعات غیرالتهابی (کومدون) مثلا کندن آنها نیز موجب بروز این عوارض خواهد شد.

وقتی موی چرب شده با پوست پیشانی تماس پیدا می‌کند، به ایجاد جوش زیر پوستی منجر خواهد شد

جوش‌های زیر پوستی از کجا می‌آیند؟

جوش‌های زیرپوستی که کومدون نام دارد، معمولا ناشی از بسته شدن دهانه خروجی غدد چربی‌ساز پوست ایجاد می‌شود.

ترشحات چربی وقتی نمی‌تواند از دهانه مسدود شده غدد چربی‌ساز خارج شود، داخل این غدد مثل بادکنک تجمع پیدا می‌کند.

در اثر این تجمع چربی در زیر پوست، جوش‌های زیر پوستی ایجاد می‌شود.

البته یکی از دلایل اصلی به‌وجود آمدن این جوش‌ها هم زمینه ارث و ژنتیک است.

اما موارد دیگری نیز به شکل جانبی باعث انسداد غدد چربی‌ساز می‌شود؛ مثل استفاده از لوازم آرایش یا استفاده از پماد روی پوست.

این موارد می‌تواند منجر به ایجاد یا بدتر شدن جوش شود.

علاوه بر این، نمونه دیگر در مورد کسانی است که عادت دارند به موهایشان روغن یا ژل بزنند. وقتی این موی چرب شده با پوست پیشانی تماس پیدا می‌کند، به ایجاد جوش زیر پوستی منجر خواهد شد.

فقط یک نوع جوش زیر پوستی داریم

از نظر علمی، ما جوش‌های زیرپوستی را همین کومدون‌ها می‌دانیم، ولی مردم یک‌سری از جوش‌های التهابی عمیق را نیز جوش زیرپوستی می‌دانند.

در مورد کومدون‌ها باید گفت که این جوش‌ها درد ندارد، فقط ظاهر آنها به شکلی است که انگار روی صورت مبتلایان شن پاشیده باشند.

برخی از این جوش‌های زیرپوستی به دلیل این که منفذ ظریفی به خارج باز کرده است، ممکن است به رنگ سیاه دیده شود که به آنها جوش سرسیاه هم گفته می‌شود، ولی بعضی از آنها که دهانه کاملا مسدود دارد و ترشحاتشان به بیرون نشت نمی‌کند، جوش‌های سرسفید یا جوش‌های بسته است.

برای مشاهده بهتر جوش‌های سفید وقتی پوست را می‌کشیم، تجمع چربی را به شکل ذرات ظریفی روی پوست می‌توانیم، ببینیم.

در مورد این جوش‌ها یک نکته خوب این است که این جوش‌ها چون التهاب ندارد، بعد از تخلیه از خودشان جا نمی‌گذارد، بنابراین ضرورتی برای درمان آنها وجود ندارد، ولی اگر تعدادشان خیلی زیاد باشد، ممکن است پوست را تا حدی ناصاف و ناخوشایند نشان دهد.

در این صورت قدم اول درمان، استفاده از داروهای لایه‌برداری محسوب می‌شود که ممکن است این داروها بتوانند دهانه بسته شده غدد چربی‌ساز را باز کنند. به‌دنبال تخلیه شدن ترشحات، پوست صاف می‌شود. ولی اگر کرم‌های لایه‌بردار برای درمان کافی نبود، می‌توان به شکل مکانیکی یا فیزیکی جوش‌ها را تخلیه کرد.

البته این کار باید با وسیله‌ای انجام شود که حداقل عوارض و آسیب را برای پوست داشته باشد، بنابراین تخلیه جوش‌های زیر پوستی با فشار دادن، نیشگون گرفتن یا له‌کردن آنها کار درستی نیست؛ چون ممکن است آسیبی به پوست وارد کند که جای آن بر پوست باقی بماند.

این کار توسط پزشک یا پرستار با وسیله مناسبی به نام کومدون اکستراکتور انجام می‌شود.

لیزر برای درمان جوش‌های زیر پوستی هیچ کاربردی ندارد، ولی در صورتی که این جوش‌ها درمان شده و در صورت جا بیندازند، می‌تواند کمک‌کننده باشد

کدام گروه سنی بیشتر گرفتارند؟

در واقع جوش و آکنه در یک محدوده سنی، مرتب تکرار می‌شود و وقتی ما جوش‌ها را درمان می‌کنیم، این مساله نمی‌تواند جلوی عود مجدد آنها را بگیرد. به‌طوری که ممکن است به طور مکرر نیاز باشد که دارو استفاده شود تا این که سن جوش زدن بگذرد.

محدوده سنی که بیشترین محدوده جوش زدن است، در پسرها از دوران بلوغ شروع شده و تا پنج سال ممکن است ادامه پیدا کند، ولی در برخی از افراد این زمان خیلی بیشتر طول می‌کشد، به طوری که می‌توان توقع داشت 95 درصد افراد زیر سی سالگی جوش‌هایشان کاملا درمان شده باشد، ولی 5 درصد حتی تا بالای این سن هم با این جوش‌ها درگیر باشند.

حتی در یک درصد موارد بعد از چهل سالگی هم ممکن است این جوش‌ها ادامه پیدا کند. البته کسانی که در سنین بالا جوش می‌زنند، کمتر به جوش‌های زیر پوستی مبتلا می‌شوند و بیشتر درگیر جوش‌های چرکی، قرمز و التهابی هستند.‌

به این نکته هم باید تاکید کرد که لیزر برای درمان جوش‌های زیر پوستی هیچ کاربردی ندارد، ولی در صورتی که این جوش‌ها درمان شده و در صورت جا بیندازند، می‌تواند کمک‌کننده باشد. ‌ 

علاوه بر این تاکنون در مطالعات مختلف تاثیر رژیم غذایی روی این جوش‌ها به نتیجه‌ای نرسیده و ما هم به این افراد توصیه خاصی نمی‌کنیم، ولی اگر خود بیمار متوجه تاثیر غذای خاصی روی به‌وجود آمدن جوش‌ها می‌شود، باید از خوردن آن خودداری کند.

تخمک گذاری دردناک چیست؟ عوارض تخمکگذاری در زنان و درد زیر شکم

نویسنده: هستی - ٢٦ آذر ۱۳٩۱

تخمک گذاری دردناک چیست؟ عوارض تخمکگذاری در زنان و درد زیر شکم و مراقبتها

 علل دردهای مبهم لگنی در خانمها و راه حل این دردها

در اینجا به بررسی این موارد میپردازیم:

آپاندیسیت

ورم و التهاب آپاندیس را آپاندیسیت می گویند

آپاندیس، زائده ای کرم مانند است که به ابتدای روده بزرگ متصل می باشد

علائم آپاندیسیت عبارت است از: درد شدید در قسمت پایین و راست شکم، تهوع و تب

آپاندیس عفونی و ملتهب باید فورا تحت عمل جراحی قرار گیرد و برداشته شود، زیرا ناگهان می ترکد و عفونت را در سراسر شکم پخش می کند و این تهدیدی برای زندگی فرد می باشد

سندرم روده تحریک پذیر (IBS)

سندرم روده تحریک پذیر، یک اختلال گوارشی مزمن می باشد که موجب درد شکمی تکرارشونده، گرفتگی عضلانی، نفخ، اسهال و یا یبوست می شود

پزشکان هنوز علت مشخص این سندرم را نیافته اند، اما راه حل هایی برای توقف و کنترل علائم یافته‌اند

این راه حل ها شامل: تغییر رژیم غذایی، کنترل استرس و داروهایی برای درمان اسهال و یا یبوست می باشد

تخمک گذاری دردناک

شما در بین خونریزی های عادت ماهیانه، دچار درد شدیدی در زیر شکم می شوید، ممکن است بدن در حال تخمک گذاری باشد

در طی تخمک گذاری، تخمدان تخم را به همراه مایعات و خون آزاد می کند که این آزاد کردن باعث درد شکم می شود

این درد ممکن است ماه به ماه تغییر جهت دهد

این درد مضر نیست و در طی چندین ساعت از بین نمی رود

درد قاعدگی

هر ماه، پوشش بافتی به نام آندومتر در دیواره داخلی رحم ساخته می شود

در صورت باردار شدن، جنین در آندومتر کاشته می شود و رشد می کند. ولی اگر باردار نشوید، این پوشش شکسته شده و در طی خون ریزی عادت ماهیانه از بدن دفع می شود

بقیه در ادامه مطلب ...

زمانی که رحم به بیرون راندن خون کمک می کند، دردهای قاعدگی رخ می دهد

معمولا این درد در قسمت پایین شکم و یا کمر احساس می شود و ۱ تا ۳ روز ادامه دارد

گرم نگه داشتن شکم و مصرف مسکن های ضددرد می تواند به کاهش درد کمک کند

سندرم پیش از قاعدگی (PMS)

PMS از تغییرات خلق و خو و میل شدید به غذا شناخته می شود

این سندرم باعث گرفتگی شدید عضلات شکم، کمردرد، سردرد، حساس شدن سینه ها و بروز جوش می گردد تغییرات هورمونی باعث این مشکل می شود

 داشتن استرس، ورزش نکردن و کمبود برخی ویتامین ها باعث بدتر شدن این علائم می گردد

اگر این مشکل با فعالیت های روزانه شما تداخل داشته باشد، به پزشک مراجعه کنید

تغییر روش زندگی و مصرف داروها اغلب کمک کننده است

حاملگی خارج رحمی

این نوع حاملگی، نیاز فوری به درمان دارد

هنگامی که جنین در جایی بیرون از رحم رشد می کند، بارداری خارج رحمی رخ می دهد

معمولا بارداری خارج رحمی در لوله های فالوپ رخ می دهد

علائم این مشکل عبارت است از: درد شدید و یا گرفتگی لگن (به خصوص در یک طرف بدن)، خونریزی واژن، تهوع و سرگیجه

بیماری التهاب لگن (PID)

یکی از جدی ترین عوارض بیماری های مقاربتی، بیماری التهابی لگن می باشد

این التهاب باعث آسیب دائمی رحم، تخمدان و لوله های فالوپ می گردد

در شکل مشاهده می کنید که لوله های فالوپ، قرمز و متورم می شوند. در حقیقت، این التهاب باعث ناباروری در زنان می گردد و این ناباروری قابل پیشگیری می باشد

علائم این مشکل شامل:

درد شکم، تب، ترشحات غیرطبیعی واژن و درد در حین مقاربت جنسی و یا ادرار کردن می باشد

التهاب لگن توسط آنتی بیوتیک و در موارد جدی تر با کمک عمل جراحی درمان می شود

منبع: رادیو سلامت

شیوه های تسکین درد قاعدگی

آیا به هنگام قاعدگی درد زیادی را متحمل می شوید؟چه باید کرد؟چطور درد های دوران قاعدگی را کاهش دهیم؟

عده‌ای از خانم ها دچار دردهای شدیدی هنگام قاعدگی می‌شوند و علائم زیر هم در آنها بیشتر است: تغییرات خلق و خو ، کاهش انرژی بدن و احساس خستگی. اما این نشانه‌ها با درمان‌های متفاوتی کاهش یافته و از شدت‌شان کم می‌شود.

بیش از نیمی از خانم ها در هنگام قاعدگی دچار درد می‌شوند و برخی از آنها به مدت 1 تا 3 روز توانایی انجام فعالیت‌های روزمره را ندارند.

درد معمولاً در محل کمر، زیر شکم و پهلوها ظاهر می‌شود و به صورت قولنجی است؛ یعنی شدت آن کم و زیاد می‌شود. درد در روز اول شدید است و به تدریج کاهش می‌یابد.

درد گاهی با تهوع، استفراغ، ضعف، خستگی و سردرد همراه است.

درد قاعدگی ممکن است در همه دوره‌های خونریزی یا فقط در بعضی از دوره‌ها اتفاق بیافتد.قاعدگی دردناک معمولا با افزایش سن و پس از ازدواج و زایمان کاهش می‌یابد.

اصولا درد قاعدگی به دلیل ترشح پروستاگلاندین‌ها ایجاد می‌شود. پروستاگلاندین‌‌ها موادی هستند که از بافت‌های نکروزه‌ یا فاسدی که ریزش می‌کنند، ترشح می‌شوند و سبب ایجاد درد قاعدگی می‌شود. هر ماده‌ای که بتواند ترشح پروستاگلاندین‌‌ها را مهار کند، می‌تواند سبب کاهش درد قاعدگی شود.

بر حسب شدت درد می‌توان برای تسکین درد قاعدگی از شیوه‌های مختلفی استفاده کرد:
 
* اگر درد قاعدگی شدید نباشد، استفاده از مسکن‌های ضد التهاب غیراستروییدی مانند مفنامیک ‌اسید یا ایبوپروفن می‌تواند سبب کاهش درد شود. این داروها برای کسانی مفیدند که معمولا یک یا دو روز درد دارند. این افراد باید قبل از این که دردشان تشدید شود، هر 8 ساعت یک بار از این داروها استفاده کنند. مسکن‌هایی مثل استامینوفن و استامینوفن کدئین‌دار برای تسکین درد تاثیر چندانی ندارند.
 
* کسانی که درد شدیدی دارند و به مسکن‌های بالا جواب نمی‌‌دهند، باید از قرص‌های ضدبارداری استفاده کنند. در کسانی که خون‌ریزی زیاد و درد شدیدی دارند، استفاده از این داروها هم خون‌ریزی را کاهش می‌دهد و هم به تدریج درد آنها را کمتر می‌کند؛ مخصوصا کسانی که دچار مشکل "آندومتریوز" هستند، یعنی بافت رحمی در محل‌هایی به غیر از حفره رحم رشد کرده است که در این صورت این افراد هنگام قاعدگی دچار درد بسیار شدیدی می‌شوند.

مصرف قرص‌های ضد بارداری باعث می‌شود کم‌کم بافت نابه‌جای رحمی از بدن دفع شود. همچنین شدت  درد و نیاز به مصرف مسکن‌ها را کمتر می کنند.
 
* افرادی که درد شدیدی ندارند، می‌توانند از روش‌هایی مانند گرم کردن کمر و زیر شکم با حوله گرم، یا کیسه آب‌ گرم و پوشیدن لباس گرم استفاده کنند.
 
* روش‌هایی نظیر فیزیوتراپی با استفاده از دستگاه‌هایی که به شکم متصل می‌شود و ایجاد ارتعاش و ماساژ شکم، کمر،‌ پهلوها باعث تسکین درد می‌شود؛ مگر این که علت این درد، پاتولوژیک یا بیماری‌زا باشد که در آن صورت، درمان‌‌های خاص خود را نیاز دارد.
 
* افسردگی یکی از دلایل ایجاد و تشدید درد قاعدگی است ، زیرا افراد افسرده تحریک‌پذیرتر بوده و هر دردی در آنها ممکن است تشدید شود. درمان افسردگی در این افراد می‌تواند درد قاعدگی را نیز کاهش دهد.

روش برای کاهش بوی نامطبوع ناحیه تناسلی

مجموعه: بهداشت بانوان

9 روش برای کاهش بوی نامطبوع ناحیه تناسلی
بوی نامطبوع بدن برای هر کسی آزاردهنده است، حتی برای خود فرد. پس سعی کنید با شستشوی مناسب بدن و رعایت بهداشت فردی از ایجاد این بوهای زننده جلوگیری کنید.
خانم ها در سنین بلوغ و پس از آن، دچار تغییرات هورمونی می شوند که از اثرات این تغییرات هورمونی، رشد مو در ناحیه تناسلی و ترشحات این ناحیه می باشد. این دو عامل می توانند بوهای نامطبوعی را در ناحیه تناسلی خانم ها ایجاد کنند که در صورت عدم رفع آن، نشان‌دهنده عدم رعایت بهداشت و یا حتی بی‌شخصیتی فرد تلقی می شود.
در این مطلب 9 راه غلبه بر این مشکل را برای خانم های عزیز بیان می کنیم.
1- شستشوی مناسب ناحیه تناسلی
یکی از راه های آسان و موفقیت آمیز از بین بردن بوی ناحیه تناسلی، شستشوی مناسب این قسمت از بدن می باشد. بانوان عزیز می توانند به جای استفاده از صابون های معمولی، از صابون های آنتی باکتریال برای شستشوی ناحیه تناسلی خود استفاده کنند.
 همانطور که می دانید باکتری هایی روی سطح پوست زندگی می کنند که مواد موجود در عرق را تجزیه کرده و بوی نامطبوعی ایجاد می کنند. به همین دلیل به عقیده محققان، عرق خودش بوی نامطبوعی ندارد و با از بین بردن باکتری هایی که بوی نامطبوع ایجاد می کنند، می توان تا حدی بر بوی بد ناحیه تناسلی غلبه کرد.
نکته مهم:
برای شستشوی ناحیه تناسلی خود، از مصرف بیش از اندازه صابون به خصوص صابون های آنتی باکتریال خودداری کنید، زیرا صابون ها حاوی مواد شیمیایی هستند که ممکن است واژن را تحریک کنند و منجر به حساسیت و واکنش های آلرژیک شوند. باید به آرامی و سطح ناحیه تناسلی را با صابون شست.
شاید علت این بوهای نامطبوع، وجود عفونت ادراری، عفونت گردن رحم و یا عفونت واژن باشد
2- از بین بردن موهای ناحیه تناسلی
اگر موهای ناحیه تناسلی برطرف نشوند، جایگاه مناسبی برای رشدونمو باکتری ها ایجاد می شود و همانطور که گفته شد، این باکتری ها در واکنش به عرق، بوهای نامطبوع ایجاد می کنند. بنابراین هر چند روز یک بار با از بین بردن محل تجمع باکتری ها در ناحیه تناسلی، می توان بوهای نامطبوع این منطقه را کاهش داد.
به دلیل حساس بودن این منطقه از بدن، سعی شود حتما از وسایل مطمئن برای نظافت موهای آن استفاده کرد، مثلا از تیغ های تمیز استفاده شود و از به کار بردن تیغ سایر افراد  خانواده، جدا خودداری کرد. از وسایل دیگری مانند پودرهای موبر، کرم های موبر و یا اپی لیدی نیز می توانید برای این منظور استفاده کنید.
 3- استفاده از نوار بهداشتی روزانه
برخی از خانم ها به قدری دچار ترشحات ناحیه تناسلی هستند که لباس زیر آنها کاملا خیس می شود و همین خیس ماندن لباس زیر، بوی نامطبوعی را ایجاد می کند.

به این دسته از خانم ها توصیه می شود که از نوارهای بهداشتی روزانه که مخصوص ایام غیر قاعدگی است، استفاده کنند و هر چند ساعت یک بار آن را تعویض کنند. با این روش نه تنها لباس زیر آنها عمر بیشتری می کند، بلکه بوی نامطبوع آن نیز از بین می رود.
4- رعایت بهداشت جنسی
به خانم هایی که ازدواج کرده اند توصیه می شود حتما پس از برقراری رابطه جنسی با همسر خود، ناحیه تناسلی خود را بشویند، زیرا ترشحات ناشی از رابطه جنسی، بوی نامطبوعی ایجاد می کنند. بنابراین یکی از راه های مهم برای غلبه بر این بوی نامطبوع، استحمام پس از رابطه جنسی می باشد.
ادرار کردن نیز پس از رابطه جنسی توصیه می شود، زیرا هر گونه ترشحات بدبویی که داخل مجرای تناسلی فرد باقی مانده است، توسط ادرار بیرون می آید.
شاید به همین دلیل است که دین مبین اسلام غسل کردن پس از رابطه جنسی و نیز ادرار کردن بعد از آن را واجب کرده است. متاسفانه با عدم رعایت همین نکته ساده، بیماری های منتقله از راه جنسی می تواند انتقال یابند و افراد را دچار مشکل کنند .
5- درمان عفونت
اگر همه مواردی را که در بالا گفته شد، انجام دادید اما باز بوی نامطبوعی از ناحیه واژن متصاعد می شود، می توانید به پزشک متخصص زنان مراجعه کنید. شاید علت این بوهای نامطبوع، وجود عفونت ادراری، عفونت گردن رحم و یا عفونت واژن باشد.
 اگر علایم زیر را تجربه کردید، حتما به پزشک زنان مراجعه کنید :
- درد در هنگام دفع ادرار
- دردهای شدید در زیر شکم که مطمئن هستید به دردهای دوره قاعدگی مربوطه نیست.
 خوشبختانه بسیاری از این عفونت ها، با داروهای آنتی بیوتیک درمان می شوند. با درمان عفونت ناحیه اداری یا تناسلی می توان بوی نامطبوع ناشی از آن را نیز از بین برد.
با پوشیدن لباس زیر گشاد و نخی، هر گونه بوی نامطبوع را از خود دور کنید
6- آزمون های سالانه
اگر فردی هستید که خیلی دچار بوی بد ناحیه تناسلی می شوید، می توانید هر سال آزمایش‌های مخصوصی را که مربوط به ناحیه واژن است، انجام دهید. انجام آزمون هایی مانند پاپ اسمیر می تواند بسیار کمک کننده باشد و نگرانی شما را از هر گونه ابتلا به سرطان گردن رحم از بین ببرد.
7- لباس زیر مناسبی بخرید
از پوشیدن لباس زیر تنگ برای طولانی مدت اجتناب کنید، زیرا امکان تبادل هوا در ناحیه تناسلی را از بین می برد. با پوشیدن لباس زیر گشاد و نخی، هر گونه بوی نامطبوع را از خود دور کنید.
8- برنامه غذایی سالم داشته باشید
رژیم های غذایی سالم و پر از سبزیجات و میوه های تازه می تواند بوی بد واژن را از بین ببرد. غذاهای سرخ کرده و آماده، ناحیه واژن را برای تولید بوهای نامطبوع تحریک می کند.
9- مرتب حمام بروید
استحمام کردن یک روز در میان، برای کسانی که علاوه بر این مشکل، فعالیت جسمی زیادی دارند، توصیه می شود.

عفونت های قارچی در زنان

شهریور ۲۲م, ۱۳۹۰ ملیکا بینا  پــرینت

حدود ۷۵ درصد از زنان بزرگسال، دست‌ کم یکبار دچار عفونت‌های قارچی دستگاه تناسلی می‌شوند. به نظر نمی‌رسد که این عفونت از طریق آمیزش جنسی منتقل شود، اما ۱۲-۱۵ درصد از آقایان نیز دچار علائم آن، یعنی سوزش و خارش می‌گردند.
این نوع عفونت با رشد بیش از حد نوعی قارچ در دستگاه تناسلی ایجاد می‌شود. وقتی در میزان باکتری «کاندیدا آلبیکانس» عدم تعادل ایجاد می‌شود، این عفونت به وجود می‌آید.  

استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها به مقدار زیاد و مدت طولانی.باکتری‌های محافظتی دستگاه تناسلی را از بین می‌برند. این باکتری‌ها به طور طبیعی باکتری‌های کاندیدا را متوقف و از رشد زیاد آنها جلوگیری می‌کنند. بنابراین ممکن است بعد از مصرف مدتی آنتی‌بیوتیک، دچار این نوع عفونت شوید.  هم بیماری دیابت و هم بارداری باعث رشد قارچ‌ها می‌شود؛ چرا که در این شرایط ذخیره گلیکوژن در سلول‌های خاصی از دستگاه تناسلی کاهش و قندخون افزایش می‌یابد و به طور کلی خطر عفونت قارچی بیشتر می‌شود.  مصرف قرص‌های ضدبارداری باعث ایجاد تغییراتی در محیط دستگاه تناسلی می‌شوند؛ به طوری که سطح هورمون‌های استروژن افزایش می‌یابد و این تغییرات شرایط را برای رشد قارچ‌ها فراهم می‌کند.  تغییرات هورمونی مثل تخمک‌گذاری، یائسگی و بارداری  استفاده از لباس‌های زیر بسیار تنگ از جنس غیرپنبه و نامناسب که باعث افزایش دما، رطوبت و حساسیت محیط می‌شود.  ضعف سیستم دفاعی بدن بر اثر ایدز و یا بارداری  استفاده از وان کف صابون و اسپری‌های خوشبوکننده برای دستگاه تناسلی  خراشیدگی و التهاب سطح اندام تناسلی  این عفونت در میان افراد چاق و افرادی که در سنین باروری هستند، بیشتر است.   استرس باعث افزایش سطح آدرنالین می‌شود که می‌تواند روی‌ هورمون‌های جنسی اثر بگذارد و منجر به تغییرات دوره قاعدگی و افزایش خطر ابتلا به عفونت‌های قارچی مهبل شود. به علت افزایش ترشح کورتیزول در مواجهه با استرس‌ها و کاهش مقاومت سیستم دفاعی بدن این خطر افزایش می‌یابد. عفونت‌های قارچی به خودی خود خطرناک نیستند، اما در صورت بدبو شدن ترشحات و تغییر رنگ آنها (زردتر شدن)، درد کمر و شکم، استفراغ و تب و بازگشت این علائم بعد از گذشت دو ماه، حتماً به پزشک مراجعه کنید.

عفونت‌های قارچی یا همان عفونت کاندیدایی مهبل، از شایع‌ترین عفونت‌‌های دستگاه تناسلی هستند که حاصل ایجاد آن، کاندیدا آلبیکانس است. در مهبل، باکتری‌های غیربیماری‌زای طبیعی وجود دارند که از بروز عفونت‌های باکتریایی و قارچی جلوگیری می‌کنند.

ترشحات طبیعی مهبل شفاف، سفید و رقیق (برخی مواقع غلیظ) است؛ اما بویی ندارد و ایجاد سوزش، خارش و التهاب نیز نمی‌کند.

اما عفونت‌های باکتریایی، قارچی، انگلی و عفونت‌های مربوط به دستگاه ادراری که اغلب در خانم‌ها دیده می‌شود، علائم متفاوتی دارند. این ترشحات، سفت، شدید و بدبو می‌شود و تغییر رنگ می‌دهد و میزان ترشحات در زمان تحریک جنسی و دوران بارداری افزایش می‌یابد. این علائم می‌تواند نشان‌دهنده عفونت باشند. عفونت‌های دستگاه تناسلی از شایع‌ترین انوع عفونت‌ها هستند و سالانه افراد بسیاری را به مطب پزشک می‌کشانند، به طوری که از هر پنج زن، حتماً یک نفر به آن دچار می‌شود. مهم‌ترین عامل این عفونت‌ها، قارچ‌ها می‌باشند. همانطور که گفته شد، نام این قارچ کاندیدا آلبیکانس است. این قارچ به طور طبیعی در محیط واژن وجود دارد و وقتی که بسیار زیاد شود، باعث بروز بیماری می‌شود.

با مراجعه به پزشک از شما راجع به موارد زیر سوال می‌شود:  از چه زمانی این تغییرات در شما ایجاد شده است؟  این تغییرات چگونه هستند؟ (از نظر شکل ظاهری)  احساس درد، سوزش و خارش هم دارید؟  آیا همسرتان نیز دچار این شرایط و یا وضعیتی مشابه آن شده است؟  آیا از کاندوم استفاده می‌کنید؟  چه چیزی باعث کاهش علائم و درد می‌شود؟ (دوش گرفتن؟ استفاده از دارو؟)  چه دارویی مصرف می‌کنید؟  آیا صابون و یا سایر مواد خوشبو کننده بدن‌تان را تغییر داده‌اید؟ آیا از لباس‌های زیر و جین‌های بسیار تنگ استفاده می‌کنید و یا جنس لباس‌های‌تان اغلب نایلونی است؟ پزشک شما با در نظر گرفتن نتایج آزمایش ادرار و نمونه‌برداری از دستگاه تناسلی، اقدام به درمان می‌کند. در اغلب مواقع برای اطمینان خاطر بیشتر، «تست pap» نیز از نظر خطر سرطان دهانه رحم انجام می‌شود. درمان بستگی به ارگانیسم ایجاد کننده عفونت دارد. بسته به علت عفونت، ممکن است از قرص‌های ضدقارچی، آنتی‌بیوتیک‌ها و شیاف استفاده شود، در عفونت‌های بسیار شدید، علائم بیماری مدتی پس از مصرف داروها برطرف می‌شود، ولی ممکن است مجدداً بعد از گذشت دوره‌ای بروز کنند.

اگر بعد از عفونت اول، عفونت دوم نیز ایجاد شود، باید سریعاً درصدد درمان آن برآیید. داروها به صورت شیاف یا کرم هستند، به این معنا که با یک پیستون به داخل مهبل فرستاده می‌شوند. این کار باید به مدت یک هفته هر روز انجام شود. این داروها عبارتند از: میکونازول (Miconazole)، تیو کونازول (Tioconazole)، باتوکونازول (butoconazole) و کلوتریمازول (Clotrimazole).  اگر باردار هستید، قبل از مصرف این داروها حتماً با پزشک‌تان مشورت کنید.  اگر علائم بعد از گذشت بیش از یک هفته همچنان ادامه داشتند، به پزشک مراجعه کنید. شاید عفونت شما از نوع بسیار حاد باشد و یا از مشکلات و عفونت‌های دیگری رنج می‌برید.

شیوه‌های مراقبتی در محیط خانواده سال‌هاست که نتایج خوبی داشته‌اند؛ اما پزشکان این شیوه‌ها را چندان تأیید نمی‌کنند.

بسیاری از خانم‌‌ها عادت دارند بعد از اتمام قاعدگی خود را با آب سرکه تمیز کنند. پزشکان این روش پاک کردن را قبول دارند. ۱ تا ۳ قاشق غذاخوری سرکه را در یک‌ چهارم لیتر آب گرم حل کنید و هر روز یک‌ بار به مدت یک هفته با این محلول خود را بشویید. 

ماست بخورید. ماست باعث رشد برخی باکتری‌های خاص مفید می‌شود و از رشد عفونت‌های قارچی جلوگیری می‌کند.  از آنجا که تعادل شیمیایی دستگاه تناسلی بسیار مهم و حساس است، بهتر است به آن اجازه دهید خودش را تمیز کند. این کار به صورت طبیعی از طریق ترشحات مواد مخاطی انجام می‌شود.  سیر، یکی از درمان‌های طبیعی جهت مبارزه با عفونت کاندیدایی است. خواص ضد قارچی، ضدانگلی و ضدویروسی عصاره تازه سیر اثبات شده است. اما اگر دچار دیابت، کاهش قندخون، بی‌خوابی، پیوند اعضا، بیماری پوستی و اختلالات انعقادی هستید و یا در دوران حامگلی و یا شیردهی به سر می‌برید، بهتر است هیچ‌گاه در مصرف سیر زیاده‌روی نکنید. با عصاره سیر هم می‌توانید خود را شستشو دهید. همچنین از کپسول سیر می‌توانید به صورت روزانه استفاده کنید.

دستگاه تناسلی خود را خشک کنید؛ به خصوص بعد از دستشویی و دوش گرفتن.  اگر دچار این وضعیت شده‌اید، بهتر است از خوردن شیرینی‌جات، نوشیدنی‌های شیرین و میوه‌های خشک‌شده بپرهیزید. حداقل هفته‌ای سه بار ماست بخورید؛ زیرا حاوی لاکتو باسیل است.  پس از ادرار و اجابت مزاج همیشه از سمت جلو به عقب خود را بشویید تا باکتری‌های انتهای دستگاه گوارش به ناحیه تناسلی رانده نشود.  لباس‌های زیر خود را از جنس الیاف نخی و پنبه‌ای انتخاب کنید. لباس‌های نایلونی، شلوارهای تنگ جین، مایو و جوراب شلواری نیز این احتمالات را افزایش می‌دهد.  حداقل روزی یکبار، لباس زیر خود را عوض کنید.  به هنگام عادت ماهیانه، مرتباً نوار بهداشتی خود را تعویض کنید و قبل و بعد از این کار دست‌های‌تان را با آب و صابون بشویید.  از شامپوهای ملایم و صابون غیرمعطر و ملایم استفاده کنید.  هیچ‌گاه لباس‌های خیس و مرطوب به تن نکنید.  هیچ‌گاه ادرار خود را نگاه ندارید.  از مصرف خودسرانه و بی‌رویه آنتی‌بیوتیک‌ها خودداری کنید.  از استرس‌های بی‌مورد دوری کنید.  وزن‌تان را کاهش دهید تا دچار چاقی نشوید.

تحریریه دنیای سلامت

زیبـــا شــو دات کام

موضوعات مرتبط

مشخصات ترشحات سالم واژن و دهانه رحم

مجموعه: بهداشت بانوان

مشخصات ترشحات سالم واژن و دهانه رحم

عفونت های شایع واژن

در بانوان غدد داخل واژن و دهانه رحم به طور مداوم مقدار کمی مایع ترشح می کنند. این مکانیسم کمک به سلامت و پاک شدن مجرای تناسلی می کند. این ترشحات اکثراً بیرنگ و یا حداکثر شیری کم رنگ و بدون بو هستند، ولیکن بسته به سیکل ماهیانه در خانم ها رنگ و غلظت آن تغییر پذیر است. به طوریکه در زمان تخمک گذاری، حاملگی،شیر دادن و نزدیکی جنسی مقدار این ترشحات بیشتر می شود .

بنابراین با توجه به نکات ذکر شده باید توجه داشت که افزایش ترشحات واژن در در بسیاری موارد طبیعی است، به ویژه اینکه ترشحات باعث مرطوب شدن مجرای تناسلی می شود،که این خود کمک بسیار در پیشگیری از بیماری گوناگون در این ناحیه می کند.

چه زمانی این افزایش ترشح طبیعی نیست؟

اگر افزایش ترشح باعث تغییر رنگ، بو ، التهاب ناحیه تناسلی، خارش، سوزش بشود غیر طبیعی خواهد بود به ویژه اینکه اگر بیمار در زمان عادت ماهیانه نباشد ولیکن ترشح خونی داشته باشد، حتماً باید به پزشک مراجعه کند.

چه چیز باعث این تغییرات می شود؟

هر عاملی که تغییر در محیط طبیعی واژن بدهد، و به عبارتی PH آن را تغییر بدهد، سبب افزایش ترشح غیر طبیعی از واژن می شود مانند: استفاده از بعضی صابونها، آنتی بیوتیکها، بیماری قند، حاملگی، عفونتها، و یا حتی پاک کردن مجرای تناسلی توسط اسپری های مخصوص ناحیه تناسلی و یا Vaginal douchمی توانند این مشگل را سبب شوند.

چگونه Vaginal Douching سبب عفونت می شود.؟

بسیاری از بانوان فکر می کنند این روش بسیار خوبی برای پاکیزه نگهداشتن واژن است. اگر چنانچه احساس بو در ناحیه تناسلی می کنید این بو اکثراً از قسمت خارجی دستگاه تناسلی است و شما می توانید با آب و صابون قسمت خارجی دستگاه تناسلی را تمیز نگاه دارید و همان حمام روزانه برای این پاکیزگی کافی است.

در حالیکه با گرفتن دوش واژینال و استفاده از مواد شیمیائی محیط طبیعی واژن را به هم می ریزید که این خود سبب عفونت می شود. از طرفی دیگر توسط Vaginal Douching (شستشوی واژن) باکتریهای موجود در واژن را به قسمت دهانه رحم خود و خود رحم روانه می کنید که این خود سبب عفونت در این نواحی خواهد شد.

چه عوامل دیگری سبب افزایش ترشح واژن می شوند؟

افزایش ترشح واژن به گونه غیر طبیعی به دلایل گوناگون خواهد بود که به طور کلی به نام Vaginitis نامیده می شوند.

1-عفونتهای قارچی واژن

درواژن قارچ به مقدار کم به طور طبیعی زندگی می کند، محیط اسیدی واژن مانع از رشد این قارچها می شود. حال اگر به دلیلی از اسیدی بودن محیط واژن کاسته شود قارچها رشد بیشتر خواهند کرد و سبب عفونت قارچی در واژن می شوند. حاملگی، بعضی از آنتی بیوتیکها، مصرف قرصهای جلوگیری از حاملگی، بیماری قند، استفاده از کورتون ، زمان سیکل ماهیانه، روابط جنسی، نیز از عواملی هستند که باعث تغییر محیط طبیعی واژن و افزایش رشد قارچها و در نتیجه باعث عفونت در واژن می شوند.

علائم عفونت قارچی چیست؟

باید بگویم که این بیماری بسیار شایع است. بیمار احساس نارحتی در ناحیه تناسلی دارد که به صورت سوزش، خارش در دهانه واژن و در قسمت خارجی ناحیه تناسلی احساس می شود. ترشحات واژن به رنگ سفید و بسیار غلیظ در می آید که می توان آن را به شکل تکه های ریز پنیر مانند دید. بیمار احساس سوزش در زمان نزدیکی دارد.

و همینطور احساس تورم در قسمت خارجی دستگاه تناسلی می کند.

ولیکن به یاد داشته باشید که اگر مکرراً و یا به گونه شدید بیماری مبتلا شوید که گاهی هم به درمان جواب نمی دهد و بلافاصله پس از درمان بیماری باز می گردد باید از نظر سایر بیماریهای سیستمیک به ویژه بیماری قند بررسی شوید.

چگونه درمان می شوید؟

درمان این بیماری بسیار ساده و معمولا با استفاده از کرمهای موضعی ضد قارچ مخصوص دستگاه تناسلی بانوان و یا گاهی هم اگر قادر به استفاده از کرم واژینال نباشید، با خوردن دارو درمان پذیر می باشد. گاهی توسط داروهائی که احتیاج به نسخه پزشک ندارد این بیماری به راحتی درمان پذیر است. ولیکن باز هم تکرار می کنم، چنانچه حامله هستید و یا به طور مکرر درگیر این بیماری می شوید، باید حتماً به پزشک خود مراجعه کنید که علت اصلی را جویا شوید.

چگونه از ابتلا مکرر به این بیماری پیشگیری کنیم؟

به نکات زیر توجه داشته باشید.

•حتماً از شورت های کتانی استفاده کنید.

• تا آنجا که ممکن است از پوشیدن شورت های پلاستیکی و یا بسیار تنگ و چسبان خودداری کنید.

از کاغذهای توالت حاوی مواد معطر و رنگی، Tampon، Pad های معطر و Bubble Bath و یا به طور کلی نشستن در وان حمام پرهیز کنید.

• اگر باز هم گرفتار عفونت مکرر قارچی واژن شدید به پزشک خود حتماً مراجعه کنید به دو دلیل نخست اینکه ممکن است علت بیماریهای سیستمیک بدن باشد و دو م گاهی لازم است که پزشک شما را برای مدت چند ماهی روی درمان بگذارد که از تکرار عفونت جلوگیری شود.

آیا همسر شما باید درمان بشود؟

در این عفونت یا ر شما احتیاج به درمان ندارد و این بیماری اکثراً او را گرفتار نخواهد کرد مگر اینکه همسر شما مشکل دیگری ازنظر بیماری سیستمیک داشته باشد.

2-عفونت های میکروبی واژن

این عفونت Bac terial Vaginitis خوانده می شود.

محیط واژن حاوی نوعی باکتری است که به نام باکتری خوب واژن معروف است و همینطور حاوی باکتری دیگری است که به نام Anacrobes نامیده می شوند. گاهی بدون دلیل ویژه این نوع باکتری بیش از انداره رشد کرده و سبب بیماری می شوند.

چه علائمی دارند؟

گاهی بیمار اصلاً علائمی ندارد، گاهی این بیماری سبب افزایش ترشح واژن می شود که اکثراً آبکی است. یا گاهی رنگ زرد کمرنگ یا پررنگ تر دارد. گاهی بودار می شود که به اصطلاح Fishy Smell خوانده می شود که بیماران این بو را اکثراً پس از نزدیکی با همسر احساس می کنند، و گاهی بیمار احساس سوزش و خارش دارد.

چگونه تشخیص داده می شود؟

به پزشک مراجعه کنید. ترشح شما را در مطب آزمایش می کند و بلافاصله تشخیص داده خواهد شد.

آیا این نوع عفونت ازطریق نزدیکی منتقل می شود؟

اگر چه این بیماری در بانوانی که فعالیت جنسی دارند بیشتر دیده می شود ولیکن ارتباطی به نزدیکی ندارد و یار مقابل هم احتیاج به درمان ندارد. مگر اینکه بیمار مکرراً گرفتار این بیماری بشود.

چگونه درمان می شود؟

با تمام سادگی این بیماری احتیاج به درمان دارد چراکه اگر درمان نشود عفونت به سمت دهانه رحم، رحم و لوله ها می رود و سبب مشکلات بسیار و بدتری خواهد شد. به ویژه اگر اینکه زن حامله باشد. این بیماری را می شود به طور موضعی و یا خوراکی درمان کرد ولی درمان این بیماری حتماً احتیاج به مراجعه به دکتر و نسخه پزشک دارد .

عفونت شایع دیگر واژنTrichumoniasis است

عامل این بیماری یک نوع انگل به نام تریکومونا است که اکثراِ در اثر نزدیکی با فرد مبتلا ، بیمار درگیر آن خواهد شد. گاهی بیمار مدتها این بیماری را دارد بدون اینکه علائمی داشته باشد.

چه علائمی دارد؟

افزایش ترشح واژن، تغییر رنگ آن به صورت آبکی، یا زرد رنگ و یا گاهی سبز کمرنگ، بوی بد، خارش و سوزش، درد و سوزش در هنگام دفع ادرار از علائم آن است. اکثراً احتیاج به درمان خوراکی دارد. در این نوع گرفتاری همسر بیمار هم بهتر است که درمان بشود.

در اینجا باید یاد آور شوم که عفونتهای دیگر ناحیه تناسلی در ارتباط با رابطه جنسی ونزدیکی بیمار به آنها مبتلا می شود ازقبیل «کلامید یا»، سوزاک، هم می تواند سبب افزایش ترشح واژن بشود، ولیکن اینها عفونت هائی هستند که ابتدا دهانه رحم را گرفتار می کنند و گاهی تنها علامت آنها افزایش ترشح واژن است که در این نوع عفونتها زن و مرد هر دو باید درمان بشوند. ولیکن به خاطر داشته باشید که در این مقاله فقط سخن بر سر عفونت های شایع ناحیه واژن است نه سایر قسمتهای تناسلی

نکاتی که برای پیشگیری از عفونت واژن باید رعایت شود.

1- هرگز از Vaginal douche استفاده نکنید.

2- از مواد عطری- اسپری عطری، Tamponsو همینطور از Pad های معطر در زمان خونریزی ماهیانه پرهیز کنید.

3- همیشه شورت های کتانی که زیاد هم تنگ و چسبان نباشند، بپوشید.

4- همیشه ناحیه تناسلی و مقعد را از جلو به عقب پاک کنید این روش تا آنجا که ممکن است از انتقال عفونت از ناحیه رکتوم به واژن جلوگیری خواهد شد.

5- گاهی این خارش و سوزش در ناحیه تناسلی ممکن است به دلیل آلرژی به مواد پاک کننده باشد در این صورت بهتر است که پودر لباسشوئی و کاغذ یا مایع نرم کننده پارچه را در موقع شستشو عوض کنید.

6- گاهی کاندوم یــــا «دیافراگم» و یا Sperm Killing Gel که برای پیشگیری از حاملگی مصرف می شود ممکن است سبب حساسیت و خارش و سوزش در ناحیه واژن بشود، در اینصورت بهتر است روش دیگری را جایگزین کنید.

7- پس از دوش روزانه ناحیه خارجی تناسلی را با حوله خوب خشک کنید.

صنف های نوبتی:

صنف های نوبتی: لازم است در مورد تعداد شاگردانی که باید به صنف های نوبتی جذب گردند، تصمیم گرفته شود تا مبادا استادان، کارمندان و منابع زیربنای مربوطه، چنان تحت فشار قرار گیرند که کیفیت تحصیلات عالی زیر سوال برود. گسترش ساعات کاری و رخصتی سه ماهه، از جمله موضوعاتی است که باید بالای آن بحث شود. از طریق مدیریت درست، با حفظ مسؤلیت و حقوق استادان می توان استفادۀ هرچه مؤثر تری از تسهیلات پوهنتون ها به عمل آورد و محصلانی که کار می کنند، می توانند به تحصیلات عالی خود ادامه دهند و طبعاً درغیر این صورت، این امر برای آنها امکان پذیر نخواهد بود. همچنین استادانی که می خواهند در شب یا ساعت دیگر تدریس نمایند، از این طریق فرصت های لازم برای آنها فراهم می شود.

· صنف های صبحانه و شبانه: تدویر صنف های تحصیلی در قبل از وقت و بعد از وقت می تواند فرصت های تحصیلی بیشتری را برای بسیاری از محصلان، بخصوص محصلان سالمند و یا کارمند فراهم سازد.

کالج ها: وزارت تحصیلات عالی در راستای تأمین نیازهای انکشافی کشور برای تحصیلات عالی جهت تربیت کارشناسان دارای مهارت های عالی، افراد مسلکی و مدیران لایق، برنامه ی کالج ها را با مشوره با وزارت های معارف، صحت عامه و کار امور اجتماعی فعال خواهد نمود. فارغان این کالج ها می توانند نیازهای رو به افزون کشور را به نیروی کار ماهر تأمین کنند- نیازهایی که فعلاً توسط کارگران خارجی تأمین می شود. کالج ها دوره های آموزشی برای مضامین ساینس، ریاضیات، زبان ها، علوم انسانی، انجینری الکترونیک و میکانیک، تکنالوژی، آموزش های طبی و تکنیسین های لابراتوار، آموزش تجارت و برنامه های لازم برای سایر حرفه های سطح متوسط را ارائه خواهد کرد. این سکتور، ظرفیت جذب تعداد زیادی از محصلین را داشته و آموزش های تخنیکی، حرفوی و تحصیلات سطح پوهنتون را با قیمت مناسب به محصلان– که اکثر آنها به سرعت جذب بازار کار می شوند- ارائه خواهد کرد. در این کالج ها مدرک دیپلوم (AA) برای محصلانی که یکی از برنامه های اکادمیک لازم را پیگیری نموده باشند، اعطا خواهد شد. این انستیتوت ها دارای کیفیت عالی خواهند بود و مورد تایید ادارۀ تأمین اعتبار دهی ملی قرار خواهد گرفت و از همان معیارهایی برخور دار خواهند بود که سایر نهادهای تحصیلات عالی برخوردار می باشند.

با آنکه طی سال های اخیر رشد اقتصاد آهنگ سریعی را در کشور های در حال توسعه و نسبتاً غیر انکشاف یافته وجود داشته است. این بخش در کشورهای مذکور، کوچک و نسبتاً غیر انکشاف یافته باقی مانده است، در حالیکه در کشور های پیشرفته ای مانند ایالات متحده، انگلیستان و استرالیا تعداد محصلان این بخش دو برابر محصلان پوهنتون ها می باشد (در ایالات متحده 12 میلیون محصل در کالج ها مشغول تحصیل می باشند و حدود نیمی از این رقم در پوهنتون ها مشغول تحصیل هستند)، اما در افغانستان، تقریباً 62 هزار محصل مشغول تحصیل در بخش تحصیلات عالی می باشند، در حالیکه زمینهء خوبی برای ایجاد این کالج ها وجود دارد و طی 10 سال آینده این رقم بسیار افزایش خواهد یافت. همچنین، این کالج ها دوره های آموزشی کوتاه مدت، دوره های دیپلوم و تصدیق نامه برای کورس های 1 الی 2 ساله در رشته های تکنالوژیی کمپیوتر، مهارت های دفترداری، کتابداری، مطالعات تجارت، عکاسی، نجاری، نل دوانی، مهارت های الکتریکی، میکانیک های تخصصی موتر، تعمیر تلویزیون و کمپیوتر، توریزم و سایر رشته ها را ارائه می دارند. همچنین این کالج ها مدرک 2 ساله دیپلوم (AA) نیز ارائه می کنند. بنابر این کسانی که در این کالج ها درس می خوانند، نه تنها از چانس کاریابی سریع برخوردار می باشند؛ بلکه برای انکشاف تجارت های کوچک نیز مناسب می باشند. ارتقای ظرفیت افراد بیکار و ایجاد فرصت های شغلی یکی از چالش های عمده در سطح جهان می باشد. این درحالیست که تجارت های کوچک یا عرصه های غیر رسمی تجارت، تقریباً تنها عرصه های مهمی می باشد که از فرصت های رشد کاریابی در بسیاری از کشورهای جهان برخوردار هستند. با درنظرداشت توانایی های بالقوه افغانستان در صنعت توریزم، قالین بافی و سایر صنایع دستی، پروسس محصولات زراعتی و سایر زمینه ها، بازار آماده ای را در این کشور برای فارغ التحصیلان این کالج ها فراهم خواهد ساخت.

با داشتن یک استراتیژی مناسب معطوف بر کیفیت عالی تدریس و بسیج منابع کافی، این بخش دارای توانایی های بالقوۀ زیادی برای جذب و پذیرش بخش عمده ای از فارغ التحصیلان لیسه هایی که واجد شرایط تحصیلات در دورۀ بعد از لیسه تا سال 1393 (2014) باشند، خواهد داشت. این امر، از یک طرف باعث کاهش فشار بر تحصیلات عالی می شود و از جانب دیگر، زمینهء تفکیک بهتری را از طریق عرصه های مهارتی و مسلکی، در زمینهء پذیرش محصلان نسبت به وضعیت کنونی برای پوهنتون ها و نهادهای تحصیلات عالی امکان پذیر می سازد. در عین حال مهم است تا این موضوع را به حیث بخشی از آموزش عالی در نهادهای تحصیلات عالی در نظر گرفت. این رویکرد در ایالت کالیفرنیای ایالات متحدۀ امریکا در ارتباط با پوهنتون ها، کالج های دولتی و کالج ها محلی، به جای رویکرد سلسله مراتبی که پوهنتون ها در رأس آن قرار دارد، در عمل پیاده شده است. تحصیلات عالی بالای طرح میکانیسم هایی در بین پوهنتون ها و کالج های محلی کار خواهد کرد تا محصلانی که خواستار ورود در پوهنتون ها باشند، بتوانند این کار را به شمول پذیرش کریدت های آنان که برای کورس های اکادمیک در کالج ها سپری کرده اند، انجام دهند. برای شروع این فرآیند وزارت تحصیلات عالی 5 کالج محلی را در طول دوران تطبیق این پلان استراتیژیک تاسیس خواهد نمود که ظرفیت جذب 5000 محصل را تا سال 1393 (2014) داشته باشند.

تحصیلات عالی خصوصی: نیازهای دسترسی به تحصیلات عالی در افغانستان، تنها از طریق نهادهای تحصیلات عالی دولتی امکان پذیر نمی باشد. از این رو، وزارت تحصیلات عالی ایجاد مؤسسات تحصیلات عالی خصوصی با کیفیت خوب تدریسی، بخصوص نهادهای غیر انتفاعی را تشویق خواهد نمود. بنابراین، زمینه های قانونی ولی تقویت کننده برای انکشاف پوهنتون های خصوصی گسترش خواهد یافت. در همین راستا وزارت تحصیلات عالی مشغول کار و کسب اطمینان از این امر است، تا جواز فعالیت به نهادهای تحصیلات عالی خصوصی به اساس ارائهء مدارک در مورد رعایت حداقل معیارهای کیفی و تقاضاهای اعتبار دهی در آینده صورت میگیرد. وزارت تحصیلات عالی همچنین مشغول طرح پلان هایی برای تشویق و کمک به مؤسسات تحصیلات عالی غیر انتفاعی می باشد. براساس این پلانها، رشد پوهنتون ها و موسسات تحصیلات عالی خصوصی غیر انتفاعی بطور خاص مورد تشویق قرار خواهد گرفت. دولت ارائهء برخی کمک ها را به نهادهای تحصیلات عالی غیر انتفاعی به پاس سهم شایسته شان در انکشاف ملی، در نظر خواهد گرفت. این کمک ها می تواند شامل دادن زمین، وارد کردن بدون مالیات مواد و تجهیزات تحصیلی، دسترسی به کمک هزینهء تحصیلی یا اسکالرشیپ و وجوه تحقیقاتی در عرصه های بسیار مهم باشد. برای حصول اطمینان از کیفیت و عدالت، معیارهای سنجش و اعتباردهی یک سان بر پوهنتون های دولتی و خصوصی اِعمال خواهد شد. نهادهای تحصیلات عالی خصوصی تشویق خواهند گردید تا در محلات، شهر ها و شهرک هایی بجز از کابل ایجاد شوند.

تحصیلات باز و تحصیلات از راه دور: لازم است در آینده، موضوع احتمال تحصیل آزاد و از راه دور را مد نظر قرار داد. البته این امر مستلزم تزریق منابع جهت ایجاد تخصص در راستای تولید مواد تعلیمی با کیفیت و تکنالوژی لازم برای ارائهء چنان آموزشی می باشد. از این رو، ایجاد همکاری با پوهنتون های معتبر آموزش از راه دور، مثلاً پوهنتون های انگلستان، مالیزیا، تایلند و هند، اقدام ضروری برای فعال ساختن چنین نهادهایی می باشد. با در نظرداشت یافته های جدید در مورد برخی از ضعف های برنامه های آموزش از راه دور، باید به موضوعاتی از قبیل درس ”حضوری“ یا ”رو در رو“ از قبیل آنچه که در پوهنتون های آزاد انگلستان یا (یونیسا) در افریقای جنوبی یک امر الزامی به شمار می رود، توجه خاصی مبذول شود. با آنکه آموزش از راه دور فرصت های بی نظیری را برای افرادی که کار تمام وقت دارند، اشخاص دارای معلولیت و زنانی که از اطفال مراقبت می کنند و نمی توانند در پوهنتون های عادی تحصیل نمایند فراهم می سازد؛ ولی لازم است این کار را در ابتدا با ارائه دوره های آزمایشی بادقت آغاز و گام به گام آن را گسترش داد تا زمانی که زمینۀ گسترش همه جانبۀ آن فراهم شود. پوهنتون های آزاد و پوهنتون های که از راه دور آموزش ارائه می کنند، باید در چهارچوب همان کیفیت و اعتبار نامه که سایر نهادهای تحصیلات عالی فعالیت دارند، کار نمایند.

· سیستم کریدت: پس از تکمیل شدن بازنگری نصاب تحصیلی تحصیلات عالی، وزارت تحصیلات عالی با پوهنتون ها و نهادهای تحصیلات عالی در راستای طرح یک سیستم کریدت، جهت تسهیل قابلیت قیاس درجه های تحصیل، تصدیق نامه ها، دیپلوم ها، انتقال کریدت بین نهادهای تحصیلات عالی، جمع کردن کریدت ها طی سال های تحصیل (این امر اهمیت خاصی برای محصلانی دارد که باید بطور تمام وقت و نیمه وقت کار کنند) و قبول کریدت ها توسط کارفرمایان و پوهنتون های خارج، کار خواهد کرد. حد اقل مجموع کریدت های لازم برای دوره های لیسانس، ماستری و دکترا باید محاسبه شود تا تعداد مجموع کریدت ها در سطح سیستم تحصیلات عالی یکسان باشد. این تلاش جهت انطباق با اقداماتی صورت می گیرد که در حال حاضر در سطح اتحادیهء اروپا از طریق روند بلونا ( (Bologna Process در بسیاری از کشورهای آسیایی و افریقایی در جریان است. همچنین از تطبیق این فرایند در ایالات متحدۀ امریکا و کانادا چندین دهه گذشته است. باید توجه داشت که اتخاذ دقیق سیستم کریدت تحصیلات عالی افغانستان را باسایر کشورهای جهان در یک مسیر قرار خواهد داد. لازم است این روند به گونه ای انجام شود که تنها ترجمه ای از کورس های ارائه شده نباشد؛ بلکه با بازنگری نصاب تحصیلی که در حال حاضر در جریان است، همخوانی داشته باشد، تا سبب بهبود کیفیت و ارتباط موضوع شده و نیز با مساعی وزارت تحصیلات عالی، که در راستای بهبود کیفیت و بهبود سنجش کیفیت صورت می گیرد، سازگاری داشته باشد.

برنامهء فرعی 3.2

امتحان کانکور

اخذ امتحان کانکور وظیفۀ وزارت تحصیلات عالی می باشد. این امتحان به مثابهء ابزاری برای سنجش سطح دانش فارغان مکاتب دورۀ ثانوی به شمار می آید. در عین حال اخذ امتحان کانکور یکی از وظایفی است که به زمان و منابع نیاز دارد. در وزارت تحصیلات عالی، ریاست مشخصی مسئولیت تعیین زمان و ادارۀ امتحان کانکور را به عهده دارد. وزارت مکلف است تا از شفافیت، رعایت انصاف و برابری در پذیرفته شدن شاگردانی که بهترین آمادگی را داشته و شاگردانی که توانایی بالقوه برای ادامه تحصیل در پوهنتون ها و نهادهای تحصیلات عالی را داشته باشند اطمینان حاصل نماید. البته نگرانی هایی در مورد ضعف امتحان کانکور پیرامون شاگردان مستعد در عرصهء علوم بشری وجود دارد. در همین راستا، وزارت تحصیلات عالی کمیته ای را با هدف بازنگری امتحان کانکور در بخش علوم بشری ایجاد نموده است، تا اطمینان حاصل شود که شاگردان مستعد به دلیل اخذ نمرۀ کم در مضامین ساینس و ریاضیات از ورود به پوهنتون ها و نهادهای تحصیلات عالی محروم نشوند. همچنین توزیع شاگردان در رشته های مختلف با در نظرداشت نیازهای ملی صورت خواهد گرفت. در همین راستا کامپیوتری ساختن سیستم، سبب اطمینان بخشیدن از مؤثریت آن می شود. علاوه برآن، وزارت تحصیلات عالی نتایج امتحان کانکور را از طریق انترنت نشر خواهد نمود که این امر سبب جلوگیری از تلاش در ایجاد تغییرات در نتایج امتحان کانکور، یا تحت فشار قرار دادن مسئولین وزارت تحصیلات عالی برای تبدیلی و یا لغو تبدیلی محصلان، می گردد.

در نظام پیشرفته پوهنتونی داشتن فارغ التحصیلان به اساس لیاقت و رقابت از لیسه ها، سپری نمودن امتحان لیسه برای ورود به پوهنتون کفایت می کند. مزید برآن، در زمان طولانی، این موضوع به حیث امری که در اکثرکشور ها رایج است باید جزء وظایف پوهنتون ها باشد. ولی با در نظرداشت شرایط موجود در کشور، چنین امری امکان پذیر به نظر نمی رسد. بنابراین، در حالی که وزارت تحصیلات عالی به این وظیفه، حداقل طی پنج سال آینده ادامه خواهد داد، طرح های لازم در مورد تفویض این اختیار به پوهنتون ها در میان مدت و دراز مدت، مورد بحث قرار خواهد گرفت. این عمل، سبب برداشته شدن بار سنگین مدیریت این روند، می گردد و درنتیجه وزارت فرصت آن را خواهد داشت تا برروی جنبه های عمدۀ وظایف خود- ارائۀ رهبری، دیدگاه، بسیج منابع، تقویت روابط بین المللی و سایر جنبه های مهم دیگر تمرکز نماید.

بـرنــامـهء فـرعـی 4.2

اعتبار دهی و تضمین کیفیت

برای انکشاف سیستم تحصیلات عالی با کیفیت، ایجاد یک ادارۀ موثر ملی برای اعتبار دهی و تضمین کیفیت تحصیلات عالی بسیار مهم به شمار می آید. این اداره برروند اعتبار دهی مراقبت می نماید که تعریف آن چنین آمده است: ”اعتبار دهی و تضمین کیفیت در تحصیلات عالی، عبارت از فرایندی است که توسط یک نهاد بیرونی با صلاحیت، برای بررسی کالج ها، پوهنتون ها و برنامه های تحصیلات عالی در راستای تضمین کیفیت و تقویت کیفیت صورت می گیرد و در صورتی که نتایج آن موفقیت آمیز باشد، به برنامه یا نهاد مربوطه اعتبار داده می شود.“ نهادهای تحصیلات عالی مکلف می باشند هر پنج سال اعاده ی اعتبار کنند.

این نهاد اعتباردهی، تسهیلات لازم را برای طرح معیارهای کیفیت تحصیلات عالی فراهم می آورد، بهبود کیفیت را تشویق، بر کیفیت بطور مستمر نظارت و از تأمین حداقل معیارها توسط نهادهای تحصیلات عالی اطمینان حاصل می نماید. همچنین این اداره اطمینان حاصل می کند که نهادهای تحصیلات عالی، براساس نیازهای افغانستان خدمات را عرضه نموده و شرایط کیفیتی مورد نیاز کشور ما را تأمین می کنند. علاوه براین، نهاد مذکور اطمینان حاصل می نماید که مردم توسط دیپلوم های جعلی و نهادهای ارائه کنندۀ تحصیلات فاقد کیفیت، فریب داده نمی شوند. شایان تذکر است که، بر ایجاد سیستم اعتبار دهی تحصیلات عالی در چهارچوب وزارت تحصیلات عالی در استراتیژی انکشاف ملی افغانستان نیز تاکید شده است.

پس از تصویب روند رسمی اعتباردهی به حیث بخشی از قانون تحصیلات عالی، ادارۀ اعتبار دهی بطور رسمی تأسیس خواهد شد. وزارت تحصیلات عالی با نهادهای تحصیلات عالی در راستای ایجاد معیارهای کلی و همه جانبه برای اعتبار دهی کار خواهد کرد. این امر برشالودۀ معیارهای ارزیابی که توسط وزارت تحصیلات عالی در ماه اسد 1388 (جون 2009) برای ارزیابی نهادها طراحی شده است، استوار می باشد. از این طریق، میکانیسم های لازم برای ارزیابی رسمی وضعیت نهادهای تحصیلات عالی، فراهم خواهد شد، تا از کیفیت تحصیلات عالی با هدف دستیابی به معیارهای بین المللی برای تسریع انکشاف ملی، بهبود رفاه مردم و حصول اطمینان از این که فارغ التحصیلان نهادهای تحصیلات عالی می توانند نیازهای ملی را بر آورده سازند و درعین حال دارای توانایی رقابت در سطح بین المللی نیز باشند، اطمینان حاصل شود. در دراز مدت، فرایند اعتبار دهی در چهارچوب شرایط ملی و برنامهء ملی انکشاف مهارت ها تنظیم خواهد شد.

تمام نهادهای تحصیلات عالی و خصوصی باید اعتبار لازم را از طریق این روند کسب نمایند. این روند در طی پنج سال اول داوطلبانه خواهد بود، ولی تمام نهادهای تحصیلات عالی باید نامزدی برای شمولیت به اعتباردهی را تا ختم این دوره کسب نمایند و یاتحت اختیار نهادی قرار داده خواهند شد که چنین موقفی را کسب کرده باشد. هدف وزارت تحصیلات عالی تأمین معیارهای کیفیت در نهادهای تحصیلات عالی دولتی و خصوصی در سطح حد اقل می باشد، تا این نهادها مسدود نگردند. اما نهادهایی که معیارهای کیفیتی شان از سطح حداقل هم پایین تر باشد، یا مسدود می گردند و یا تحت کنترول یک نهاد معتبر دیگر قرار داده می شوند. البته این امر پس از بازدید توسط گروپی از بررسی کنندگان (peer reviwers ) از نهاد مربوطه صورت می گیرد، زیرا اگر نتیجهء گزارش آنها منفی باشد (عدم نامزدی برای اعتباردهی) و این گزارش مورد پذیرش ادارۀ اعتبار دهی قرار بگیرد، آنگاه تصمیم فوق صورت خواهد گرفت. هیئات اگر احساس نماید که نهاد مربوطه می تواند این مشکل را بزودی حل نماید، حداکثر شش ماه به آن فرصت داده می شود تا نشان دهد که می تواند کیفیت مورد نیاز را حاصل نماید.

تمرکز وزارت تحصیلات عالی بر تأمین اعتبار نهاد تحصیلات عالی خواهد بود، نه برنامهء آن. تعداد معدودی از برنامه ها ( که از ده برنامه بیشتر نباشد) برای اعتباردهی در حرفه های مانند تربیه معلم، علوم کمپیوتر و انجینیری تحت نظر وزارت تحصیلات عالی مورد تدقیق و بررسی قرار خواهد گرفت. در عین حال، فرایند تأمین کیفیت در پوهنحی های تعلیم و تربیه در حال حاضر در جریان می باشد.

ادارۀ تأمین کیفیت در چهارچوب وزارت تحصیلات عالی فعالیت خواهد نمود که بودجه آن نیز توسط این وزارت تأمین می گردد و تحت رهبری معینیت تدریسی کار خواهد نمود. این اداره تا حد زیادی در چهارچوب وزارت تحصیلات عالی دارای استقلال عمل خواهد بود و پس از این که کاملاً نهادینه گردید (طی پنج الی شش سال) بطور کامل به یک نهاد مستقل و دارای بودجهء مستقل تبدیل خواهد شد. هیئات رهبری این اداره شامل هفت الی نه نفر علمی خواهد بود که به تقوی علمی و انصاف در بین مردم مشهور بوده و به مثابهء متخصصین سرشناس در رشته های خود شناخته شده باشند. این اشخاص از میان نامزدان نهادهای تحصیلات عالی دولتی و خصوصی که از میان اشخاص سرشناس اکادمیک و مسلکی نامزد شده باشند، انتخاب خواهند شد. در این راستا کمیتۀ گزینش، برترین نامزدان را شناسایی خواهد نمود. در نهایت، وزیر تحصیلات عالی از میان نامزدان معرفی شده افراد واجد شرایط را منظور خواهد نمود و یا طبق احکام قانون، این منظوری صورت خواهد گرفت. مدت خدمت اعضای هیئات رهبری این اداره پنج سال می باشد و آنها می توانند خود را برای یک دورۀ پنج سالهء دیگر نیز کاندید نمایند.

این هیئات، مسئولیت بررسی اجراآت، فرایند تأمین اعتبار و بازبینی پیشنهاد ها و توصیه های تیم بررسی هم گروپی، در مورد چگونگی کاندید شدن نهاد ها برای اعتبار دهی و یا رد معرفی برای کاندی شدن را به عهده خواهد داشت. این هیئات در مورد تفویض اعتبار، رد تفویض اعتبار و یا تفویض دورهء آزمایشی اعتبار (در صورتی که نهاد قبلاً اعتبار حاصل نموده باشد)، تصمیم گیری می کند.

کارمندان این هیئات شامل رئیس هیئات می باشد که مسئولیت نظارت بر روند تضمین کیفیت را به عهده دارد و می تواند عضویت هیئات را نیز داشته باشد، و لی حق رای دهی در آن را ندارد. سایر کارمندان این هیئات، شامل کارشناسان بخش اعتبار دهی موسساتی و اعتبار دهی برنامه ای می باشند.

این اداره مسئول انتخاب بررسی کنندگان، از میان اشخاص اکادمیک و مسلکی، که توسط پوهنتون ها، نهادهای تحصیلات عالی و انجمن های مسلکی معرفی می شوند می باشد. ادارۀ تضمین کیفیت، مسئولیت آموزش، انتخاب بررسی کنندگان برای بازدیدهای ساحوی و ارزیابی نتایج بازدید آن ها را به عهده دارد.

این هیئات سالانه حداقل چهار بار تشکیل جلسه می دهد، و دارای یک بخش اجرایی در وزارت تحصیلات عالی خواهد بود که مسئولیت تسهیل روند تأمین اعتبار دهی و تضمین کیفیت را به عهده خواهد داشت. چنین واحدی کوچک، مؤثر و بعید از بیوروکراسی بوده و دارای حد اکثر پانزده کارمند اداری با رئیس خواهد بود. این هیئات، جزئیات اعتبار دهی و تضمین کیفیت را از طریق یک فرایند تکرار پذیر، با همکاری پوهنتون ها و نهادهای تحصیلات عالی و با در نظرداشت بهترین شیوه های بین المللی طرح خواهد نمود. فرایند تضمین کیفیت به حیث یک اصل محوری در تحصیلات عالی دقیق و شدید خواهد بود، ولی به استقلال عمل پوهنتون ها احترام خواهد گذاشت. وزارت تحصیلات عالی امیدوار است تعدادی از بررسی کنندگان بین المللی را از منطقه و فرا منطقه در این بورد (در صورت فراهم بودن وجوه مالی) استخدام نماید، تا از این طریق هرچه بیشتر بر تجربه و اعتبار سیستم و نیز همخوانی بین المللی و تحرک لازم در فعالیت آن افزوده شود. برای نیل به این هدف، تقدیر از نکات قوی نهادهای تحصیلات عالی و شناسایی نکات ضعیف آنها و ارائه مشوره های اصلاحی از اهمیت اساسی برخوردار است. یک دورهء پنج ساله اعتباردهی، به گونه ای طرح ریزی خواهد شد که در آن، به دفعات اعتبار دهی باید صورت بگیرد. اما این اداره، در صورتی که معلومات موثق بدست آورد که نهاد مربوطه معیارهای تعیین شده را دیگر نمی تواند تأمین کند، می تواند بررسی خود را زودتر از وقت مقرر انجام دهد.

زیربنا، آموزش و تدریس

برنامهء فرعی 3.1

زیربنا، آموزش و تدریس

لازم است تا ساختارهای کنونی به شمول صنوف درسی، لابراتوارها، ادارات، کتابخانه ها به منظور کارآیی و ایجاد محیط مساعد برای محصلان تجهیز و ترمیم شوند.

پلانگذاری برای اعمار تسهیلات جدید یکی از اولویت های ضروری برای وزارت تحصیلات عالی می باشد. برای انجام انجام آن لازم است تا معیار هایی وضع گردد تا از طریق آن فضای مناسب و لازم برای هر موسسه تحصیلات عالی فراهم شود. این امر علاوه بر سایر عوامل باید بر مبنای تعداد محصلان، نیازهای تدریسی (لابراتوار ها، تسهیلات کاری، فارم های تطبیقاتی) تسهیلات برای تحصیلات فوق لیسانس، کتابخانه ها و تسهیلات تکنالوژی معلوماتی استوار باشد. با توجه به این امر، ایجاد پوهنتون های جدید دولتی اساساً مطمح توجه نخواهد بود و از این رو منابع محدود بطور غیر ضروری استفاده نشده و بطور مؤثرتری در اختیار پوهنتون های موجود قرار داده خواهد شود.

اسکان محصلان در لیلیه ها،از یک طرف قیمت بوده واز جانب دیگر مسئله مستمر است. برای حل این مشکل، پوهنتون ها باید تمام تلاش خود را به کار ببرند تا هزینه خدمات و برنامه های غیر اکادمیک را کاهش دهند. برای این که نسبت به محصلان غیر ساکن در لیلیه ها بی انصافی نشده باشد، برای عرضهء چنان خدمات فیس وضع خواهد شد به محصلان کم در آمد کمک هزین تحصیلی یا قرضه اعطاء خواهد شد. لیلیه های موجود و لیلیه هایی که جدیداً ساخته می شود، باید با معیارهای لازم مطابقت داشته باشند تا برای محصلان تسهیلات مطالعاتی و سرگرمی در آن ها فراهم شده باشد. علاوه بر آن، لازم است برای اشخاص دارای معلولیت، تسهیلات مخصوص دسترسی به اماکن طرح گردد. در عین حال خصوصی سازی لیلیه ها با کمک هزینه های جزئی پوهنتون ها مورد بررسی قرار خواهد گرفت و به منظور افزایش فرصت ها ی لازم برای محصلان اناث، آنان در داشتن خوابگاه در پوهنتون و برخورداری از تسهیلات کافی برای تأمین رفاه شان، در اولویت قرار داده خواهند شد.

تسهیلات تفریحی از قبیل کافتریا، صالون استراحت و تسهیلات ورزشی باید برای محصلان و استادان فراهم شود. در همین راستا باید تسهیلات کافی به منظور عرضهء خدمات برای محصلان از قبیل مشوره دهی و سهولت های کار یابی برای آنان فراهم شود. صحن پوهنتون ها باید مصئون بوده و در آن درختچه ها، درختان و گل هایی کشت شود که مناسب با شرایط آب و هوای افغانستان بوده و به آب زیاد نیاز نداشته و برای استفاده منصوبین و محصلان در اوقات تفریح مناسب باشد.

برنامهء فرعی 4.1

تحقیقات و تحصیلات فوق لیسانس

در حال حاضر استفاده از نتایج تحقیقات در سیستم تحصیلات عالی افغانستان بسیار اندک است و کیفیت آن نیز غیر متجانس می باشد. تولید، پیشرفت، حراست و اشاعهء دانش، جزء وظایف اساسی پوهنتون ها به شمار می آید. تحقیق تدریس را تقویه نموده و یکی از اجزای مهم تحصیلات عالی در دوره های فوق لیسانس به شمار می آید.

در روش تحقیقات پیشرفته تغییرات بنیادی رونما شده است و امروز این امر نه تنها در پوهنتون ها، بلکه در لابراتوارهای صنعتی، واحدهای تحقیقاتی مستقل خصوصی، شوراها و مؤسسات غیر دولتی جایگاه خاصی را به خود اختصاص داده است. علاوه بر آن، تحقیقات کنونی را می توان بطور مشخص به مرحله های ابتدایی – تحقیقات اساسی، تحقیقات کاربردی، تحقیقات هنری، ترکیب دانش موجوده ، تحقیقات اجتماعی و استراتیژیک، دسته بندی کرد. ترجمه های معتبر از مواد دریسی اساسی، باید همچنان به مثابهء بازده استادان به حساب آید.

افغانستان با چالش های خطیر و متعددی در راستای انکشاف و حرکت در مسیری که منجر به انکشاف پایدار، محو فقر و ارائهء تسهیلات زندگی بهتر به تمام شهروندان آن شود، مواجه می باشد. مهمترین این چالش ها عبارتند از: اعادۀ کیفیت عالی به پوهنتون های افغانستان، به شمول ارتقای درجهء ماستری به 60 فیصد در پنج سال آینده و ارتقای فیصدی استادان دارای دکترا حداقل به 20 فیصد؛ کمک به آوردن امنیت در کشور، سرعت بخشیدن به آهنگ انکشاف پایدار، تقویت حکومت دموکراتیک از طریق ایجاد فرهنگ بردباری و احترام گذاردن به کثرت فرهنگی. همان طوری که ملاحظه می گردد، حل هریک از چالش های متذکره یک امر پیچیده، زمان گیر و نیازمند منابع مختلف می باشد و انجام تحقیقات، بخصوص تحقیقات کاربردی می تواند یک امر هدفمند در راستای نیل به اهداف فوق باشد.

با آن که هم منابع و هم کادر علمی ورزیده در حال حاضر بسیار محدود می باشد، در این پلان استراتیژیک پلانی گنجانیده شده است که می تواند در آینده نیز فرهنگ تحقیق را در کشور ایجاد نماید تا از طریق آن بتوان کادر علمی را آموزش داد و زیر بناهای لازم را برای انکشاف تحقیقات در نظام تحصیلات عالی کشور فراهم ساخت. در نتیجه، در پنج سال آینده تحصیلات عالی با داشتن 140 تن استاد با سطح دکترا و 775 تن استاد با سطح ماستری، توان انجام تحقیقات بیشتری را نسبت به اکنون خواهد داشت. همچنین، بخشی از مشکل موجوده را عدم تخصیص بودجه برای انجام تحقیقات تشکیل میدهد. از این رو، در سال اول تطبیق این پلان، وجوه مالی و تشویق های لازم بطور رقابتی از طریق وزارت تحصیلات عالی برای انجام تحقیقات با اولویت دادن به پروژه های تحقیقات کاربردی مرتبط با نیازهای کشور، در اختیار محققان قرار داده خواهد شد. لازم است، تا نهادهای تحصیلات عالی، واحدی را تحت نام ادارهء تحقیق برای مدیریت امور تحقیقاتی و آگاهی استادان از فرصت های مالی که در سطح ملی و بین المللی توسط تمویل کنندگان ارائه می گردد، برای کمک به طرح پیشنهادهای جذب وجوه مالی و کمک به اعضای کادر علمی ایجاد نمایند.

منابع مالی برای تحقیقات با توجه به محدود بودن منابع، لازم است تامنابع مالی برای تحقیقات به تحقیقاتی متمرکز گردد که ظرفیت انجام آنها در کشور وجود داشته باشد. انتظار می رود، تا پوهنتون های جامع که تعداد آنها از پنج الی شش پوهنتون تجاوز نخواهد کرد، مسئولیت امور تحقیقاتی را به عهده داشته باشند. در عین حال، دسترسی به وجوه تحقیقاتی برای تمام اعضای کادر علمی بطور رقابتی و برمبنای اصول شایسته سالاری و ارتباط طرح های شان با تحقیقات مورد نظر فراهم میگردد. انتظار می رود تمام اعضای کادر علمی برای ترفیعات خویش، مکلف به انجام تحقیق شوند. همچنان لازمهء ترفیع، تدریس خوب و ارائهء خدمات مربوطه، تولید مقالات علمی در عرصه های مربوطه، یا تولید مواد تدریسی دارای کیفیت عالی خواهد بود. تمام پوهنتون ها باید تلاش نمایند تا به پوهنتون ها و نهادهای باکیفیتی تبدیل شوند که توان فراغت فارغ التحصیلان قابل استخدام برای اقتصاد و خدمات کشور را داشته و خدمات با کیفیت را به جامعه و مردم افغانستان ارائه نمایند.

همکاری برای ایجاد و انکشاف تشبثات تحقیقاتی یک ضرورت مهم می باشد. از این رو، همکاری های موجود باید حفظ و راه های همکاری های جدید با صنایع داخلی، پوهنتون های منطقوی و بین المللی و انستیتوت های تحقیقاتی جستجو شود. وزارت تحصیلات عالی رهبری این امر را به عهده داشته و تسهیلات انکشافی لازم را برای انجام این مأمول فراهم خواهد ساخت.

تحصیلات فوق لیسانس

با در نظرداشت تعداد معدود استادانی که دارای درجهء دکترا می باشند، گسترش تحصیلات ماستری و افزایش برنامه های درجهء دکترا باید بطور تدریجی و با ملاحظهء فراهم بودن تعداد استادان دارای دکترا، صورت گیرد، تا آنها مسئولیت استادی، رهنمایی و ارائهء مشوره در خصوص پایان نامه محصلان را به عهده داشته باشند. برنامه های آموزش با کیفیت مقاطع ماستری و دکترا، مستلزم تحقیقات با کیفیت می باشد. در کوتاه مدت، توجه بیشتر بر طرح برنامه های اضافی با کیفیت عالی در مقاطع ماستری بخصوص در فزیک و علوم طبیعی، تکنالوژی، تجارت و علوم اجتماعی صورت خواهد گرفت. این امر مشروط به داشتن تعداد کافی استادان دارای دکترا می باشد، که در عرصهء تحقیق هم فعال باشند. تقدیم محصلان مجهز به دانش در مقاطع ماستری و دکترا بدون نهادینه ساختن فرهنگ تحقیق در محیط پوهنتون ها و نهادهای تحقیقاتی جامع و نیز بدون داشتن کارمندان واجد شرایط، امکان پذیر نمی باشد. برای نیل به این مقصد، وزارت تحصیلات عالی تمام تلاش خود را برای اعزام استادان بیشتر به خارج برای سپری نمودن دوره های تحصیلی لازم برای اخذ مدارج ماستری و دکترا، به کار خواهد بست. وزارت تحصیلات عالی بر این امر واقف است که ادامهء این روند در دراز مدت امکان پذیر نمی باشد، زیرا هزینهء متوسط برای هر محصلی که درخارج دکترا اخذ می کند، تقریباً به 200.000 دالر امریکائی می ر سد. در این زمینه، وزارت تحصیلات عالی بالای انکشاف روابط ویژه با نهادهای برجستهء خارجی ( نظیر تسهیلات معینی که افریقای جنوبی برای اعضای جامعهء انکشافی افریقای جنوبی ارائه می دارد) کار خواهد کرد که از طریق آن می توان هزینهء تحصیلی را تا ده برابر کاهش داد. انکشاف ساینس و تکنالوژی

برنامه ی تحقیقاتی و شیوه های تحقیق در تحصیلات عالی باید در بردارنده و متمرکز بر ساینس و تکنالوژی به مثابۀ سنگ زیر بنای انکشاف باشد. متعلمان باید تشویق شوند تا در دوره ثانوی توجه شان را بر ریاضیات و ساینس متمرکز بسازند، تا از این طریق آمادگی بهتر برای کارهای پیشرفته در مقطع تحصیلات عالی داشته باشند. لازم است تا انکشاف دراز مدت هرچه بیشتر بر اساس تکنالوژی صورت بگیرد و تحصیلات عالی باید هرچه بیشتر از نزدیک با بخش خصوصی، بطور استراتیژیک در راستای بهره مند شدن از منافع انکشاف های تکنالوژیکی کار نماید. علاوه بر آن، علوم اجتماعی باید در پوهنتون های کشور رشد داده شود تا زمینۀ تحلیل جامع پالیسی هایی را که لازمهء انکشاف مؤثر می باشد، فراهم نماید.

بـرنـــامـهء دوم

رهبری و ادارۀ یک سیستم منسجم و هماهنگ تحصیلات عالی به شمول پوهنتون ها، انستیتوت ها و کالج ها به منظور ارائه تحصیلات عالی با کیفیت.

برنـامـــهء فـرعـی 1.2

مدیریت/نظام وزارت تحصیلات عالی

در اغلب کشور ها، تحصیلات عالی یکی از بخش های مهم وزارت معارف است که تمام جنبه های تعلیم و تربیه را پوشش می دهد. از این لحاظ کشور افغانستان خوشبخت است که دارای وزارت خاصی برای این امر است که در رأس آن مقام وزارت قرار داشته و دو معین، رؤسا و آمرین و کارمندان مربوطه به وی در انجام امور مربوطه یاری می رسانند. پس از انفاذ این پلان استراتیژیک، وزارت تحصیلات عالی، تشکیل خود را مطابق به نیازهای ملی تنظیم خواهد ساخت. برای مثال، ممکن است یک آمر برای هر دو برنامۀ فوق مقرر شود و کارمندان لازم برای ادارۀ هریک از برنامه های فرعی مقرر شوند. تمام این کارمندان به معینان و مقام وزارت حسابده می باشند. لازم است تا مدیران رده بالا دارای تحصیلات اکادمیک بوده و از وظایف پوهنتون ها و موسسات تحصیلات عالی درک و شناخت لازم داشته باشند. در همین ارتباط آموزش های دوامدار برای کارمندان وزارت، از طریق کورس های کوتاه مدت ارائه خواهد شد و بازدیدهای متقابل از وزارت ها و پوهنتون های موفق در این زمینه بسیار سودمند و موثر خواهد بود.

رهبری

برخلاف مدیریت که بیشتر معطوف به چگونگی عرضه خدمات، اهداف، مؤثریت و صلاحیت ها در زمان حال می باشد، رهبری معطوف به آیندهءانکشاف، سمت دهی، هدفمندی و دیدگاه سازی و ابتکار بوده و متمرکز بر موضوعات بیرونی، تسهیل، تقویت، انجام امور به نحو شایسته، افزایش فوریت، ایجاد تیم رهبری و ایجاد تغییرات پایدار می باشد. یک رهبر باید فردی اندیشمند و دارای دیدگاه تشبثاتی باشد تا بتواند آینده را پیش بینی نموده و آن را منعکس سازد و چگونگی شکل دهی وزارت یا نهاد مربوطه را توسط نیروهای داخلی و بیرونی حدس بزند. بنابر این، وزارت تحصیلات عالی، با همکاری وزارت های معارف، صحت عامه و کار و امور ا جتماعی، نقش خطیر رهبری را در ارائه دیدگاه، سمت دهی وقف تحصیلات عالی، که باید در حوزۀ وسیع انکشافی در سطح افغانستان، منطقه و جهان خود را تثبیت نماید، ایفاء می کند.

کنترول و هماهنگی

گرایش معقول در روابط بین وزارت تحصیلات عالی و پوهنتون ها عبارت از فاصله گرفتن از کنترول و به جای آن ایجاد هماهنگی و رهبری و درعین حال تراکم زدایی امور علمی می باشد. این امر موافق با مفهوم استقلال اداری و یافته هایی می باشد که نشان می دهد کیفیت تحصیلی و خلاقیت در جایی افزایش می یابد که نهادها نهاد های تحصیلی استقلال عمل، انعطاف پذیری، روابط معقول و تشویق های لازم برای ابتکار و توانائی استفاده از فرصت هایی را دارند که در یک محیط به سرعت در حال تغییر برای آنان فراهم می شود. بدین ترتیب، وزارت تحصیلات عالی و پوهنتون ها به نوبهء خود دارای مجموعه وظایف و نقش های مشخصی خواهند بود و روابط داخلی آنها به گونه ای تنظیم خواهد شد که انجام نقش های مربوطه آنان منجر به شکل گیری یک سیستم تحصیلات عالی سازگار و فعال گردد به گونهء یک ”نظام مشارکتی“ خواهد بود. در گسترۀ وسیع تر، وزارت تحصیلات عالی مسئولیت نظارت را خواهد داشت، درحالیکه پوهنتون ها مسئول امور اکادمیک شان به شمول تدریس، تحقیق و ارائهء خدمات تحصیلی می باشند. همچنین، در بقیهء برنامه های فرعی، وظایف وزارت تحصیلات عالی و پوهنتون ها مشخص و تفکیک خواهند شد.

وزارت تحصیلات عالی در این جریان برای تجدید تشکیلات وزارت در راستای معقول سازی و تظیم بهتر دیوان سالاری (بیوروکراسی)، جهت کوتاه نمودن مراحل اجرائیوی و افزایش مؤثریت اقدامات به عمل خواهد آورد. این وزارت، توجه خاصی را به انکشاف منابع بشری اداری، هماهنگی، بهبود، شایستگی های تخنیکی، مهارت های منابع بشری و ایجاد فرهنگ خدمت گزاری مبذول خواهد داشت. غرض تأمین مساوات جنسی وزارت تحصیلات عالی در تشکیل خویش مدیریت جندر را تأسیس نموده است. همچنین، این وزارت بخش تحقیقات را در تشکیل خویش شامل خواهد ساخت تا از این طریق، امور تحقیق در تحصیلات عالی و بخصوص در پوهنتون های جامع را تشویق، تسهیل و تسریع نماید. وزارت تحصیلات عالی متعهد به تلفیق تدریس و تحقیق در تحصیلات عالی به مثابۀ بهترین شیوۀ رشد کیفیت عالی تدریس و برتری در تحقیقات می باشد.

هیئات امناء و یا شورا، معمولاً بین وزارت تحصیلات عالی و پوهنتون ها میانجی می کند. چنین هیئات و یا شورا بر اجراآت وسیع پوهنتون ها، تقرر رؤسای پوهنتونها و مهمتر از آن حصول اطمینان از پیروی دقیق آنها از اصول اداری امور مالی نظارت می نماید. این شورا یا هیئت ها امناء، یک نهاد مستقل بوده و اعضای آن ترکیبی می باشد که بیشتر آنها از افراد بیرون از پوهنتون ها انتخاب می شوند. بطور نمونه ترکیب اعضای هیئات امنای مذکور طوری خواهد بود که وزیر تحصیلات عالی چندین تن آنها را مقرر می نماید و سایر اعضای آن از میان تجار، صنعتگران، و سکتورهای ، نهادهای مسلکی دولتی محلی و منطقوی انتخاب می شوند. وزیر، معینان وزارت، و نمانیدگان شورا های علمی کارمندان و محصلین از وزارت نمایندگی می کنند. مجموع اعضای این هیئت امناء متفاوت بوده و بین 10 الی 30 نفر بوده میتواند. نکتهء مهم این است که اعضای هیئات امناء برمبنای دانش و آگاهی از موضوعات پوهنتون ها برگزیده می شوند و از جمله اشخاص سرشناس و با نفوذ جامعه می باشند. با آن که آنها میتوانند توسط سکتورهای مختلف مربوطه انتخاب گردند، ولی کرسی این شورا را برمبنای ظرفیت فردی خود اشغال نموده و علایق و منافع پوهنتون ها را بر سایر علایق ترجیح می دهند. از آنجاییکه این نوع نظام مدیریتی در افغانستان جدید خواهد بود، بناً این روند با تعداد محدود هیئات امناء یا شورا بطور آزمایشی به حیث نهاد مشورتی آغاز به کار خواهد کرد. پس از آن، با استفاده از تجارب و درس های آموخته شده، به آنها می توان مسئولیت های بیشتری را قبل از آن که به شوراهای کاملاً نظارتی بر اجراآت پوهنتون ها مبدل شوند، سپرد.

هماهنگی تمویل کننده گان

به منظور حصول اطمینان از انسجام بین پروژه هایی که تمویل کننده گان تطبیق می کنند و اهداف وزارت تحصیلات عالی، مسئلۀ ایجاد هماهنگی تمویل کنندگان و تسهیل آن تشویق می گردد. باید خاطر نشان ساخت که نبود هماهنگی میان تمویل کنندگان، در موارد زیاد سبب تکرار عمل طی دههء گذشته شده است. با توجه به منابع اندک، مهم است که چنان مشکلاتی را محدود و تا حد توان از میان برداشت. بنابر آن، پلان استراتیژیک وزارت تحصیلات عالی شامل پیشنهادهایی برای ایجاد هماهنگی مؤثر میان تمویل کنندگان، به شمول پیشنهاد تدویر جلسات بین تمویل کنندگان و مقامات عالی رتبهء وزارت تحصیلات عالی براساس ربع وار می باشد که در رأس آن مقام وزارت یا معین تدریسی وزارت قرار خواهد داشت. چنان جلساتی باید شامل ارائۀ گزارش تمام موسسات تمویل کننده پیرامون وضعیت فعلی پروژه های مربوط به تحصیلات عالی باشد. این پروژه ها شامل پروژه های تایید شده و عرصه هایی می باشد که آنها ”درخواست برای طرح پیشنهادی“ و RFP یا پیدانمودن فرصت های جدید برای پروژه های جدید را داده اند. ما باورداریم که تبادلهء معلومات، نه تنها بین وزارت و هریک از موسسات تمویل کننده حایز اهمیت می باشد؛ بلکه تبادلهء منظم معلومات، بین موسسات تمویل کننده و وزارت نیز حایز اهمیت می باشد.

سازمان های دیگر

ایجاد نهادهای دیگر طی گذشت زمان: تاسیس انجمن رؤسای پوهنتون ها، انجمن رؤسای موسسات تحصیلات عالی خصوصی، انجمن استادان پوهنتون ها، انجمن کارمندان پوهنتون ها؛ تشکیل انجمن محصلان که زمینهء بستر سازی و تسهیل گفتگو ها، درک و ایفای نقشی سازنده در انکشاف تحصیلات عالی افغانستان را فراهم کنند.

استقلال عمل

سابقهء مفهوم استقلال عمل پوهنتون ها به زمان قرون وسطی برمی گردد، در حالیکه تضمین آن طبق اصول در قرن نوزده میلادی صورت گرفت. چهار اصل اساسی تشکیل دهندۀ عناصر آزادی اکادمیک عبارتند از: چه کسی درس بدهد، چه چیزی تدریس شود، چگونه تدریس شود، چه کسی اجازهء تحصیل داشته باشد. لازم است تا تفاوت ها و نیز روابط داخلی بین آزادی اکادمیک، استقلال نهادی و حسابدهی به وضوح ارائه شود:

· آزادی اکادمیک یک اصل پذیرفته شده درسطح بین المللی می باشد و حقوق زیادی را به استادان پوهنتون ها تفویض می نماید که شامل ثبت نام محصلان، تقرر کارمندان، انجام تحقیق و نشر نتایج آن بدون دخالت دیگران و کنترول برنامه های علمی می باشد.

· برای داشتن استقلال عمل، لازم است که یک پوهنتون حق داشته باشد آزادانه محصلین خود را در دراز مدت انتخاب و کارمندان خود را مقرر نماید و همچنان حق تعیین شرایط برای ابقای آنها در پوهنتون را داشته باشد- به عبارت دیگر، یک پوهنتون باید بتواند معیارهای خاصی طرح نماید و در زمینۀ این که به چه کسی مدارج خود را اعطا نماید، آزادی داشته باشد. یک پوهنتون باید در زمینۀ طرح نصاب تعلیمی خود، دریافت وجه مالی از دولت و منابع خصوصی نیز آزاد باشد. علاوه برآن، یک پوهنتون باید حق تصمیم گیری در مورد نحوۀ تخصیص منابع در میان باب های مختلف مصارفاتی داشته باشد.

· سوالات بنیادیی که پیرامون حسابدهی مطرح می گردند عبارتند از: چه کسی حسابده می باشد؟ برای چه منظور؟ به چه کسی؟ از طریق کدام ابزارها؟ با کدام نتایج؟

· استقلال اکادمیک و مالی پوهنتون ها یک امر اساسی برای توسعهء دانش و نو آوری در تحصیلات عالی در زمینهء دادن آزادای به پوهنتون ها و کارمندان آن ها جهت خلاقیت، بازدهی و بکر بودن به شمار می آید.

آزادی اکادمیک انفرادی و استقلال عمل نهاد های تحصیلات عالی بطور اجتناب ناپذیر توسط اصل حسابدهی محدود می گردد؛ این امر به مفهوم انجام کارکرد مسئولانه در برابر یک یا چند مرجع می باشد. شخص اکادمیک بطور انفرادی در مورد کیفیت کار تحقیقاتی خود حسابده می باشد. ولی نهاد به حامیان مالی خود در زمینهء چگونگی به مصرف رساندن هزینه ها و سایر اشکال و جوه مالی حسابده می باشد. نکتهء مهم آن است، که حسابدهی در مورد ثروت عامه در محراق اصول دموکراتیک قرار دارد و باید خاطر نشان نمود که حسابدهی مانعی در برابر استفادۀ ناجایز از صلاحیت ها و فساد قدرت می باشد.

در تحلیل نهایی، رابطهء بین پوهنتون و حکومت نمی تواند بدون اعتماد مناسب به نحو شایسته بر قرار شود. مدعای استقلال عمل از نظارت بیرونی، باید مشروط به سطح بالایی از بررسی دقیق باشد و آزادی اگر با مسئولیت توأم شود می تواند پایدار باشد- این قضیه در مورد آزادی اکادمیک نیز صادق است.

میزان استقلال عمل تحصیلات عالی، در چهارچوب قانون موجود مشخص خواهد شد و وزارت تحصیلات عالی، خواستار آوردن تعدیل در احکامی خواهد شد که تشبث و خلاقیت نهاد های تحصیلی را محدود می سازد. بنابر این، درصورت ضرورت تعدیلات لازم در قانون تحصیلات عالی، به عمل خواهد آمد تا اختیارات مالی لازم به نهادهای تحصیلات عالی تفویض گردد. این امر هم از لحاظ حقوقی و هم از لحاظ فراهم نمودن زمینه های تشویقی، تسهیلات زیادی را برای تهیه وجوه مالی و مصرف آنها، جهت بهبود تدریس و تحصیل و نیز انجام تحقیقات، در اختیار نهادهای تحصیلات عالی قرار می دهد.

مبادی آزادی علمی و استقلال موسساتی، جزء مقوله های مهم برای انکشاف کیفیت تحصیلات عالی می باشد، که بطور تدریجی و مرحله وار معرفی خواهد شد. قانون تحصیلات عالی که جهت تصویب به شورای ملی پیشکش شده است، صلاحیت های مالی لازم را به نهادهای تحصیلات عالی خواهد داد که خود به منزلهء اولین گام در راستای تفویض صلاحیت به این ادارات به شمار می آید. علاوه برآن، نهادهای تحصیلات عالی از نظر قدامت، اندازه و ترکیب نیز بسیار متفاوت می باشند. صلاحیت های اکادمیک و اداری بیشتری به نهادهای تحصیلات عالی بزرگ، با سابقه و سازمان یافته در آینده تفویض خواهد شد.